Giáo án Ngữ văn 10 (Cánh diều) - Chuyên đề 3. Phương pháp đọc và thực hành đọc một tập thơ, một tập truyện ngắn hoặc một tiểu thuyết

 CHUYÊN ĐỀ 3: 
TIẾT 1 - 2
 PHƯƠNG PHÁP ĐỌC VÀ THỰC HÀNH ĐỌC 
 MỘT TẬP THƠ, MỘT TẬP TRUYỆN NGẮN HOẶC MỘT TIỂU THUYẾT
I. MỤC TIÊU
1. Về kiến thức
- Học sinh nắm được cách đọc một tập thơ, một tập truyện ngắn hoăc một tiểu thuyết
- HS thực hành đọc một tập thơ, một tập truyện ngắn hoăc một tiểu thuyết
2. Về năng lực
Năng lực chung: 
- Tự học: Tự tìm đọc một số truyện
- Giao tiếp: thuyết trình một vấn đề
Năng lực chuyên môn: 
- Biết giới thiệu, đánh giá về nội dung và nghệ thuật của một tác phẩm văn học 
- Biết cách viết bài giới thiệu một truyện vừa hoặc một tiểu thuyết
- Nghe và nắm bắt được nội dung thuyết trình, quan điểm của người viết, biết nhận xét về 
nội dung và hình thức thuyết trình. 
3. Phẩm chất, thái độ:
- Rèn luyện phẩm chất tự tin, tích cực, chủ động, tinh thần trách nhiệm tập thể.
- Bồi dưỡng tình yêu văn học, nghệ thuật.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Chuẩn bị của giáo viên: 
- Giáo án chuyên đề, SGK chuyên đề, SBT chuyên đề, máy tính, phiếu học tập, thiết kế bài 
giảng, một số tư liệu bài học.
2. Chuẩn bị của học sinh
- Máy chiếu, bảng, dụng cụ khác nếu cần
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 
1. HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG – TẠO TÂM THẾ 
a. Mục tiêu hoạt động: Tạo tâm thế thoải mái và gợi dẫn cho học sinh về nội dung bài học
b. Nội dung thực hiện: 
- GV chuẩn bị câu hỏi dẫn dắt HS tìm hiểu về cách đọc một tập thơ, một tập truyện ngắn 
hoăc một tiểu thuyết 
Học sinh trả lời câu hỏi để tìm hiểu kiến thức về cách đọc một tập thơ, một tập truyện ngắn 
hoăc một tiểu thuyết 
 HĐ của GV và HS Nội dung cần đạt
 Bước 1. Giao nhiệm vụ học tập Học sinh trình bày những suy nghĩ của mình về một số 
 Giáo viên nêu câu hỏi và yêu cầu học điểm khác biệt khi đọc một tập thơ, một tập truyện ngắn, 
 sinh suy nghĩ, trả lời: tiểu thuyết so với đọc từng bài thơ, truyện ngắn hay một 
 - Hãy sắp xếp các đoạn trích, các văn đoạn tiểu thuyết 
 bản ở cột A với các tập thơ, tập truyện 
 ngắn và tiểu thuyết tương ứng ở cột B.
 1 - Quan sát trang bìa và đọc lướt: Nhan đề, tên tác giả, 
 a. Tổ 2, Tổ 4: mục lục, lời nói đầu, các trích dẫn nhận xét,
- Thế nào là một tập truyện ngắn, một - Nhớ lại một số tri thức nền (hiểu biết về tác giả, tác 
tiểu thuyết? phẩm, thể loại, giai đoạn văn học, bối cảnh ra đời )
- Làm thế nào để có thể đọc hiểu được - Dự đoán nội dung tập thơ.
một tập truyện ngắn, một tiểu thuyết? - Xác định mục tiêu, nhiệm vụ, cách thức đọc.
- Minh hoạ cho việc đọc hiểu một 
truyện ngắn trong tập truyện ngắn * Đọc tập thơ: Đọc từng bài thơ theo thứ tự mà em lựa 
hoặc một trích đoạn trong một tiểu chọn, chú ý ghi chép ngắn gọn các ý sau:
thuyết (đã chuẩn bị trước ở nhà) - Đề tài, chủ đề và nội dung cảm xúc bao trùm.
 - Đặc điểm thể loại và một số hình thức nghệ thuật tiêu 
Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ biểu.
Học sinh thảo luận và hoàn thành kết - Câu, chữ, hình ảnh, cụ thể gây ấn tượng.
quả vào giấy A0
 * Sau khi đọc: Nhân xét, đánh giá khái quát về:
Bước 3. Báo cáo, thảo luận - Ấn tượng chung khi đọc tập thơ
Học sinh chia sẻ bài làm và báo cáo - Đề tài, chủ đề tiêu biểu
phần tìm hiểu - Đặc sắc về nghệ thuật
Bước 4. Kết luận, nhận định - Đánh giá chung
Giáo viên chốt những kiến thức - Một số câu thơ hay và ý nghĩa của tập thơ đối với người 
 đọc.
 2. Phương pháp đọc một tập truyện ngắn, tiểu thuyết
Thao tác 2: Đọc từng tác phẩm cụ a. Thế nào là một tập truyện ngắn, tiểu thuyết?
thể - Truyện ngắn, tiểu thuyết là những tác phẩm văn học 
 thuộc loại văn bản truyện (tự sự), có sự kiện, cốt truyện, 
Bước 1. Giao nhiệm vụ học tập chi tiết, nhân vật, ngôn ngữ (lời người kể chuyện, lời 
HS hoàn thành phiếu học tập sau (Phụ nhân vật, đối thoại, độc thoại,...), điểm nhìn, bởi cảnh, 
lục kèm theo) tình huống truyện...
Nhóm 1,3: Khi đọc một tác phẩm thơ - Tập truyện ngắn gồm tập hợp hoặc tuyển chọn các văn 
thì cần chú ý những gì về cách đọc, bản thuộc thể loại truyện ngắn được tổ chức thành một 
ghi chép trong quá trình đọc? Nếu ví cuốn sách.
dụ về 1 tác phẩm cụ thể?
Nhóm 2,4: Khi đọc một tác phẩm b. Cách đọc một tập truyện ngắn hoặc một tiểu thuyết
truyện/tiểu thuyết thì cần ghi nhanh * Trước khi đọc
những thông tin gì cách đọc,ghi chép - Quan sát trang bìa và đọc lướt: Nhan đề, tên tác giả, 
trong quá trình đọc? Nếu ví dụ về 1 mục lục, lời nói đầu, các trích dẫn nhận xét,
tác phẩm cụ thể? - Nhớ lại một số tri thức nền (hiểu biết về tác giả, tác 
Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ phẩm, thể loại, giai đoạn văn học, bối cảnh ra đời )
Học sinh thảo luận và hoàn thành - Dự đoán nội dung tập truyện ngắn hay tiểu thuyết.
phiếu - Xác định mục tiêu, nhiệm vụ, cách thức đọc.
Bước 3. Báo cáo, thảo luận 
 * Đọc tập truyện ngắn hay tiểu thuyết
 3 - Thể loại:
- Bối cảnh ra đời:
- Các phần chính:
- Các trích dẫn, nhận xét hay:
- Ấn tượng ban đầu:
II. Đọc chi tiết:
 STT Tên bài Đề tài, chủ Cảm Đặc sắc NT Câu thơ, Cảm xúc/ 
 thơ đề xúc bao hình ảnh ấn Thông 
 trùm tượng điệp
 1
 2
 3
 4
 5
 Khái quát về tập thơ:
- Ấn tượng chung: 
- Nội dung bao trùm:
- Đặc sắc nghệ thuật:
- Đánh giá chung:
- Ý nghĩa của tập thơ đối với em:
 MẪU PHIẾU ĐỌC HIỂU TẬP TRUYỆN NGẮN/TIỂU THUYẾT
 Người đọc:
I. Đọc lướt:
- Tên tác phẩm:
- Tác giả: 
- Hiểu biết về tác giả:
- Thể loại:
- Bối cảnh ra đời:
 5 CHUYÊN ĐỀ 3 : 
 TIẾT 3 - 5
 TÌM HIỂU MỘT SỐ HƯỚNG VIẾT BÀI VÀ THỰC HÀNH VIẾT
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Hiểu rõ đặc điểm và yêu cầu của một số kiểu bài viết giới thiệu một tập thơ, tập truyện 
ngắn hoặc tiểu thuyết.
- Biết cách viết bài giới thiêu một tập thơ, một tập truyện ngắn hoặc một tiểu thuyết theo 
hình thức phù hợp với mục đích viết đã xác định.
2. Năng lực chung: 
- Tự học: Tự tìm đọc một số truyện
- Giao tiếp: thuyết trình một vấn đề
Năng lực chuyên môn: 
- Biết giới thiệu, đánh giá về nội dung và nghệ thuật của một tác phẩm văn học 
- Biết cách viết bài giới thiệu một truyện vừa hoặc một tiểu thuyết
- Nghe và nắm bắt được nội dung thuyết trình, quan điểm của người viết, biết nhận xét về 
nội dung và hình thức thuyết trình. 
3. Phẩm chất, thái độ:
- Rèn luyện phẩm chất tự tin, tích cực, chủ động, tinh thần trách nhiệm tập thể.
- Bồi dưỡng tình yêu văn học, nghệ thuật.
 II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
 1. Chuẩn bị của giáo viên: 
- Giáo án chuyên đề, SGK chuyên đề, SBT chuyên đề, máy tính, phiếu học tập, thiết kế bài 
giảng, một số tư liệu bài học.
 2. Chuẩn bị của học sinh:
- HS nhận phiếu học tập từ giáo viên, chuẩn bị nội dung thảo luận. Bút màu , giấy để thuyết 
trình
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG
 (a. Mục tiêu: Kết nối – tạo hứng thú cho học sinh, chuẩn bị tâm thế tiếp cận kiến thức 
 mới.
b. Nội dung hoạt động: HS trả lời cá nhân để giải quyết một tình huống có liên quan đến 
bài học mới.
c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS, cảm nhận ban đầu về vấn đề đặt ra trong bài học.
 7 Bước 3: Báo cáo, thảo luận 
- HS dựa vào phiếu học tập đã hoàn 
thành trước đó để trả lời.
- Các nhóm nhận xét, bổ sung.
 Bước 4: Đánh giá, kết luận 
 Hoạt động 2.2. Đọc - tìm hiểu 
 chung về tác giả, văn bản
 Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 2. Cách viết bài giới thiệu về một tập thơ, một 
 Hình thức: PP Đóng vai. tập truyện ngắn hoặc một tiểu thuyết 
 *Chuyên mục “Người nổi tiếng”
 - Lựa chọn tập thơ, tập truyện ngắn hoặc tiểu 
 thuyết định giới thiệu. Đọc kĩ văn bản và tìm hiểu 
 thêm các thông tin về tác giả, tác phẩm để hiểu 
 văn bản.
 - Xác định đối tượng đọc bài giới thiệu và nơi 
 Phỏng vấn 1 MC – 1 HS để tìm công bố bài giới thiệu
hiểu về cuộc đời, sự nghiệp của tác - Tìm ý và lập dàn ý cho bài giới thiệu
 giả. - Chuẩn bị tư liệu, tranh, ảnh...sử dụng trong bài 
+ Thân thế, sự nghiệp giới thiệu.
+ Vị trí văn học
+ Phong cách viết
+ Tác phẩm chính
 Bước 2. HS thực hiện nhiệm vụ
+ Học sinh đóng cặp phỏng vấn: 
01 HS đóng MC đưa ra câu hỏi - 
01 HS trả lời.
+ Giáo viên khích lệ HS.
Bước 3: Báo cáo, thảo luận 
- GV gọi HS trả lời đóng cặp 
 phỏng vấn.
- Các HS khác lắng nghe, bổ 
 sung, nhận xét.
 Bước 4: Đánh giá, kết luận 
 GV nhận xét đánh giá kết quả HS, 
 chuẩn hóa kiến thức.
 Hoạt động 2.3.*Thực hành viết 
 bài giới thiệu về một tập thơ, 
 một tập truyện ngắn hoặc một 
 tiểu thuyết 
 Hoạt động nhóm 5p
 9 Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS suy nghĩ, làm việc cá nhân để hoàn thành nhiệm vụ.
Bước 3: Báo cáo, thảo luận:
- GV cung cấp công cụ bảng kiểm đánh giá:
 Bảng kiểm:
 Điểm
 Tiêu chí Mô tả tiêu chí
 Chưa Trung Khá Tốt Xuất Tổng
 đạt bình sắc
 Xác 
 - Xác định đúng vần đề trọng tâm 
 định và 
 và trình bày vấn đề nghị luận rõ 
 trình /4
 ràng, thể hiện được giá trị nổi bật 
 bày vấn 
 của tác phẩm được giới thiệu
 đề
 Quan 
 điểm và 
 Thể hiện thái độ và quan điểm 
 thái độ 
 của người viết về vấn đề được đề /2
 của 
 cập một các thuyết phục
 người 
 viết
 Sử dụng các lí lẽ, bằng chứng 
 Sử 
 tiêu biểu, phù hợp, sử dụng 
 dụng lí 
 những phương pháp lập luận /2
 lẽ bằng 
 hiệu quả và triển khai hệ thống 
 chứng
 luận điểm một cách thuyết phục
 Bài viết được tổ chức hoàn 
 Tổ chức 
 chỉnh, các phần của bài viết được /2
 bài viết
 cấu trúc chặt chẽ
- GV gọi đại diện một số HS trình bày sản phẩm học tập của mình.
- Các HS khác lắng nghe, nhận xét theo bảng kiểm.
Bước 4: Kết luận, nhận định: GV nhận xét và cho điểm HS.
HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG
 a. Mục tiêu: HS vận dụng kiến thức bài học vào giải quyết bài tập trong thực tiễn.
 b. Nội dung: Trả lời câu hỏi về tình huống thực tiễn rút ra từ bài học.
c.Sản phẩm: Câu trả lời của HS.
d. Tổ chức thực hiện:
 Hoạt động của GV - HS Yêu cầu cần đạt
 11