Giáo án Chuyên đề Ngữ văn 11 Sách Kết nối tri thức - Bộ 1 (Cả năm)

 CHUYÊN ĐỀ 1. TẬP NGHIÊN CỨU VÀ VIẾT BÁO CÁO VỀ MỘT VẤN ĐỀ VĂN 
 HỌC TRUNG ĐẠI VIỆT NAM
 Tiết 1,2
 PHẦN I: TẬP NGHIÊN CỨU VỀ MỘT VẤN ĐỀ VĂN HỌC TRUNG ĐẠI VIỆT 
 NAM
I. MỤC TIÊU
1. Về kiến thức: Giúp HS
- Nắm được một số tri thức về lịch sử văn học, về tác giả, phong cách nghệ thuật của tác giả, 
về đặc điểm các thể loại của văn học trung đại để thực hiện đề tài, vấn đề nghiên cứu của 
mình.
- Hiểu được các yêu cầu và cách thức nghiên cứu một vấn đề văn học trung đại Việt Nam.
2. Về năng lực:
a. Năng lực chung
- Năng lực giải quyết vấn đề, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác.
b. Năng lực riêng biệt
- Năng lực thu thập thông tin liên quan đến các văn bản văn học trung đại Việt Nam 
- Năng lực trình bày suy nghĩ, cảm nhận của cá nhân
- Năng lực hợp tác khi trao đổi, thảo luận về thành tựu nội dung, nghệ thuật, ý nghĩa văn 
bản văn học trung đại. 
- Năng lực phân tích, so sánh đặc điểm nghệ thuật của văn bản văn học trung đại cùng 
thời kỳ. 
3. Về phẩm chất: 
- Trân trọng những tác phẩm văn học trung đại Việt Nam
- Có ý thức giữ gìn các giá trị văn hóa cha ông để lại.
- Sống có trách nhiệm với cộng đồng, với công việc hằng ngày của mình.
II.THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Thiết bị dạy học 
-Tranh, ảnh, bảng biểu, video clip, máy tính có kết nối internet, máy chiếu.
- Phiếu học tập để HS chuẩn bị nội dung thảo luận.
- Bút màu, giấy để trình bàỵ sản phẩm.
2. Học liệu:
- CĐHT Ngữ văn lớp 11.
- Tài liệu tham khảo (sách báo, tạp chí,... về văn học trung đại Việt Nam
III.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 
1. Tổ chức
 Lớp Tiết Ngày dạy Sĩ số Vắng
2. Kiểm tra bài cũ: 
3. Bài mới:
HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: GV hướng dẫn HS huy động hiểu biết, vốn sống, trải nghiệm, cảm xúc cá nhân 
để trả lời các câu hỏi trước khi tìm hiểu các yêu cầu và cách thức nghiên cứu về một vấn đề 
văn học trung đại Việt Nam
b. Nội dung: 
- GV tổ chức dạng câu hỏi trắc nghiệm với trò chơi: Hộp quà bí mật
- HS tham gia trò chơi, trả lời một số câu hỏi trắc nghiệm về văn học trung đại 
 - HS sử dụng SGK, tự đọc và chắt lọc kiến thức tổng quát về văn học trung đại: Ngôn ngữ 
 và chữ viết, diễn trình, một số xu hướng vận động chủ yếu..
 c. Sản phẩm:
 - Câu trả lời của HS và kiến thức HS tiếp thu được
 - Kết luận về phương pháp làm việc nhóm sau khi hoàn thành nhiệm vụ.
 d. Tổ chức thực hiện:
 Hoạt động của Gv và Hs Dự kiến sản phẩm
 A. Tri thức tổng quát 
Hoạt động 1: Tìm hiểu phần Tri 1. Ngôn ngữ và chữ viết của văn học trung đại ( Nhóm 
thức tổng quát 1)
Nhiệm vụ 1: - Văn học viết Việt Nam thời trung đại chủ yếu dùng hai 
B1. Chuyển giao nhiệm vụ loại chữ viết: chữ Hán và chữ Nôm
-Yêu cầu 3 nhóm rà soát hồ sơ tài - Kể tên được một số tác phẩm viết bằng chữ Hán và chữ 
liệu của nhóm mình ( đã chuẩn bị ở Nôm
nhà ): 2. Diễn trình văn học trung đại Việt Nam( Nhóm 2)
Ngôn ngữ và chữ viết, diễn trình, 4 giai đoạn làm nên diễn trình của văn học trung đại VN:
một số xu hướng vẫn động chủ yếu Giai Giai đoạn Giai Giai đoạn Giai 
của văn học trung đại. đoạn từ X-XIV đoạn từ từ XVIII- đoạn 
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ XV-XVII nửa đầu cuối 
 - HS thảo luận nhóm để thống nhất XIX XIX
cách trình bày Hoàn -Đất nước -Sự -Nhiều biến Thực 
 cảnh giành độc nghiệp động dữ dội dân 
Bước 3: Báo cáo kết quả lịch lập, xây phục của lịch sử Pháp 
- GV mời đại diện các nhóm trình sử dựng nèn hung dân xã hội xâm 
bày. học thuật tộc, chấn -Những vấn lược, 
- Các nhóm còn lại góp ý, bổ sung. Đại Việt hưng văn đề về số vấn đề 
 buổi đầu hóa phận con tồn vng 
Bước 4: Đánh giá kết quả thực -Các hệ tư -Nho học người được dân tộc 
hiện tưởng và văn quan tâm đặt ra 
-GV nhận xét, chốt kiến thức. Nho- Phật- hóa Nho cấp 
Nhiệm vụ 2: Đạo thịnh giáo là hệ thiết
B1. Chuyển giao nhiệm vụ hành tư tưởng 
- HS rút ra những lưu ý trong quá chủ lưu
trình triển khai báo cáo tìm hiểu Tri Đội Chủ yếu Tầng lớp Tầng lớp trí Xuất 
thức tổng quát ngũ các nhà sư trí thức thức hiện 
- Cá nhân chia sẻ tác và trí thức xuất thân Nho sĩ 
- Câu hỏi gợi ý: giả cung đình từ nhiều bình 
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ giai tầng dân,
 - HS thảo luận xã hội Sĩ phu 
Bước 3: Báo cáo kết quả yêu 
- GV mời cá nhân học sinh trình nước
bày. Đặc Thể loại Văn học Thể loại Xuất 
- Các học sinh khác tranh luận, điểm chủ yếu chữ Nôm phong phú hiện 
phản biện, góp ý, bổ sung. văn học ngày càng viết bằng cả sáng tác 
Bước 4: Đánh giá kết quả thực chức năng phổ biến chữ Hán và bằng 
hiện -Cảm hứng -Cảm Nôm chữ 
-GV nhận xét, chốt kiến thức. chủ đạo: hứng ngợi - Phản ánh quốc 
Lưu ý cần có các minh họa để vấn yêu nước ca nền được hiện ngữ
đề trình bày được sâu sắc, cụ thể tự hào dân thái bình thực đời Cảm 
hơn
 - Xác định đề 
 tài, vấn đề nghiên cứu:
 Ví dụ: Đặc sắc nghệ thuật của thể loại truyền kì trong 
 truyện Người con gái Nam Xương của Nguyễn Dữ
 + Đề tài trên nghiên cứu về đặc sắc nghệ thuật trong tác 
Nhóm 2: Xác định mục tiêu, nội phẩm
dung nghiên cứu + Đề tài học sinh có thể triển khai nghiên cứu sâu vì đã 
Gợi ý câu hỏi: được học trong chương trình
Thực hiện đề tài, vấn đề nghiên cứu + Ngữ liệu dễ dàng tìm kiếm
này hướng tới điều gì? 2. Xác định mục tiêu, nội dung nghiên cứu
Những công việc cần tiến hành để - Mục tiêu: Xác định dựa vào đề tài, vấn đề nghiên cứu.
xác định mục tiêu? VD: Nếu chọn đề tài của nhóm 1 thì cần xác định các mục 
Nội dung chính sẽ chia thành mấy tiêu sau: 
luận điểm? Các luận điểm có liên + Về kiến thức: Tìm hiểu các đặc sắc nghệ thuật của thể 
quan với nhau như thế nào? loại truyền kì. Từ đó phân tích tác dụng của chúng trong 
 tác phẩm và bước đầu nhận xét về đóng góp của nhà văn 
 ở thể loại này.
Nhóm 3: Phương pháp nghiên + Về kĩ năng: Ngoài những kĩ năng cơ bản cần hình thành 
cứu khi thực hiện các khâu của quá trình tập nghiên cứu còn 
Gợi ý có các kĩ năng mới hình thành: nhận diện và phân tích 
Chọn phương pháp nghiên cứu phù được các biểu hiện cụ thể của các hình thức nghệ thuật 
hợp với đề tài, vấn đề mục tiêu của thể loại truyền kì
nghiên cứu + Về thái độ: Chủ động khám phá được các đặc sắc nghệ 
 thuật của thể loại truyền kì, thấy được tài năng và tấm 
Nhóm 4. Lập kế hoạch nghiên lòng của tác giả, từ đó trân trọng những tác phẩm văn học 
cứu trung đại.
- Các nhóm thực hiện trong thời Xác định nội dung cần triển khai: 
gian: 10’ + Những biểu hiện cụ thể về mặt nghệ thuật của thể loại 
 truyền kì trong truyện Người con gái Nam Xương: Tình 
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ huống truyện giàu kịch tính, khắc họa nhân vật sinh động 
 HS thảo luận nhóm trả lời câu hỏi thông qua ngôn ngữ, cử chỉ, hành động, sự đan xen giữa 
Bước 3: Báo cáo kết quả các yếu tố hiện thực và các yếu tố kì ảo
- GV mời đại diện nhóm trình bày. + Những đặc sắc nghệ thuật đó có tác dụng gì trong việc 
- Các nhóm khác nhận xét, bổ sung. thể hiện nội dung tư tưởng của nhà văn và đóng góp vào 
Bước 4: Đánh giá kết quả thực thành công của tác phẩm.
hiện + Những đặc sắc nghệ thuật đó còn có ý nghĩa đối với 
GV nhận xét, chốt kiến thức việc tiếp nhận giá trị của thể loại truyền kì trong văn học 
 trung đại Việt Nam. 
 3. Xác định phương pháp nghiên cứu
 - Có nhiều phương pháp nghiên cứu song lựa chọn 
 phương pháp nào cần phù hợp với đề tài, vấn đề, nội dung 
 nghiên cứu.
 - Ví dụ: Với đề tài như nhóm 1 cần sử dụng các phương 
 pháp: Nghiên cứu văn học sử, phương pháp phân tích tác 
 phẩm văn họccác thao tác như khảo sát, thống kêvề 
 các chi tiết kì ảo, chi tiết cái bóng
 4. Lập kế hoạch nghiên cứu
 - Viêc lập được kế hoạch nghiên cứu một cách chi tiết, 
 xác định được hướng bổ sung và điều chỉnhthể hiện rõ 
 phẩm chất và năng lực của người nghiên cứu
 và đọc thành bản báo Thư kí(ghi 
 góp ý cáo lần 1 chép)
 -Bản ghi chép Phân công 
 góp ý của từng đọc chéo 
 thành viên và các sản 
 chuyên gia phẩm riêng
HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP
a. Mục tiêu: 
- Củng cố kiến thức, kĩ năng xác định đề tài, vấn đề, mục tiêu, nội dung, phương pháp và 
lập kế hoạch nghiên cứu
b. Nội dung: 
- GV yêu cầu HS xác định đề tài, vấn đề, mục tiêu, nội dung, phương pháp và lập kế hoạch 
nghiên cứu
c. Sản phẩm: 
- Báo cáo của học sinh
d. Tổ chức thực hiện:
 Hoạt động của Gv và Hs Dự kiến sản phẩm
B1. Chuyển giao nhiệm vụ Đề tài: 
Ví dụ: Vẻ đẹp trong bài thơ Bánh trôi nước của Hồ 
- Xác định đề tài: Vẻ đẹp trong bài thơ Xuân Hương 
Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương * Gợi ý 
- GV tổ chức thảo luận chung để học - Đề tài: Nghiên cứu theo hướng “giải mã” 
sinh xác định: đề tài, vấn đề,mục tiêu, phân tích để làm rõ vẻ đẹp của tác phẩm ở cả 
nội dung, phương pháp và lập kế hoạch nội dung và hình thức
nghiên cứu - Mục tiêu: Làm rõ vẻ đẹp và giá trị của bài thơ 
 Bánh trôi nước
Bước 3: Báo cáo thảo luận - Nội dung: 
- HS trình bày sản phẩm cá nhân + Vẻ đẹp của nghệ thuật thơ Nôm: đề tài, ngôn 
- Các HS khác nhận xét, góp ý về ngữ, hình tượng
những điểm cần bổ sung trong bài báo + Vẻ đẹp hình tượng cái bánh trôi: nghĩa thực, 
cáo nghiên cứu của bạn ( sử dụng nghĩa biểu tượng
rubric + Vẻ đẹp tâm hồn của nữ sĩ Xuân Hương và 
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện người phụ nữ trong xã hội phong kiến
- GV nhận xét bài báo cáo của học sinh -Phương pháp: Phân tích giá trị tác phẩm, 
và những góp ý, bổ sung của các thành phương pháp qui nạp- diễn giải.
viên. -Lập kế hoạch nghiên cứu: Lập bảng kế hoạch 
- Nhấn mạnh lại một số lưu ý ( chi tiết).
HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG
a.Mục tiêu: Học sinh biết cách xác định đề tài, vấn đề, mục tiêu, nội dung, phương pháp 
nghiên cứu về văn học trung đại Việt Nam đồng thời biết vận dụng nghiên cứu về các vấn 
đề khác của xã hội.
b. Tổ chức thực hiện:
Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ 
- Hs lựa chọn một đề tài nghiên cứu bất kì liên quan đến văn học trung đại Việt Nam, sau đó 
xác định được mục tiêu nội dung, phương pháp và lập kế hoạch báo cáo chi tiết về quá trình 
nghiên cứu.
Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ