Giáo án Chuyên đề dạy thêm Ngữ văn Lớp 6 (Cánh diều) - Thực hành tiếng Việt

 Ngày soạn:
Ngày giảng: : 
 Bài 24- Tiết 73-74-75
 THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- HS hiểu và biết cách dùng từ mượn.
2. Năng lực
 a. Năng lực chung
- Năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tự quản bản thân, năng lực giao tiếp, năng 
lực hợp tác...
 b. Năng lực riêng biệt
- Năng lực nhận diện và sử dụng từ mượn
3. Về phẩm chất
- Yêu tiếng Việt, thích và sử dụng kiến thức vào giao tiếp và tạo lập văn bản.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Chuẩn bị của giáo viên: Hệ thống kiến thức và bài tập
2. Chuẩn bị của học sinh: Ôn lại kiến thức đã học theo hướng dẫn của GV.
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
1. Kiểm tra bài cũ: Xen kẽ trong giờ.
2. Bài mới:
 Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức
 GV hướng dẫn HS củng cố 1.Từ tiếng Việt :
 những kiến thức cơ bản về + Từ thuần Việt (do ông cha ta sáng tạo ra, đọc 
 từ mượn. lên có thể hiểu ngay) * Từ ngữ chủ đề 
 - Là các từ ngữ được dùng làm các đề mục 
 hoặc các từ ngữ được lặp lại nhiều lần nhằm 
 duy trì đối tượng được biểu đạt.
 - Dấu hiệu nhận biết:
 + Lặp lại nhiều lần trong đoạn văn.
 + Duy trì đối tượng được nói đến.
 + Xét về mặt từ loại, hình thức: Thường là 
 những đại từ, chỉ từ.
 b. Câu chủ đề:
 - Câu chủ đề là câu mang ý khái quát, lời lẽ 
 trong sáng, ngắn gọn, thường có đủ 2 thành 
 phần chính và đứng đầu đoạn văn hoặc cuối 
 đoạn.
 - Dấu hiệu nhận biết:
 + Nội dung: Nêu khái quát được cả nội dung 
 đoạn văn.
 + Hình thức: Câu chủ đề thường ngắn gọn có 
 đủ C- V.
 + Vị trí xuất hiện: Thường ở đầu đoạn hoặc 
 cuối đoạn.
 3. Luyện tập
 3.Luyện tập
 Bài tập 1:
 Em có nhận xét gì về cách dùng các từ in đậm dưới đây? Theo em, nên dùng 
thế nào?
- Hê lô (chào), đi đâu đấy?
- Đi ra chợ một chút.
...
- Thôi, bai (chào) nhé, si ơ ghên( gặp nhau sau)
 Hướng dẫn làm bài
Cách dùng các từ in đậm như đã cho trong bài tập là lạm dụng từ nước ngoài một 
cách thái quá. Việc học ngoại ngữ là cần thiết nhưng không nên dùng kèm vào Từ Hán Việt Từ thuần Việt
 Phụ mẫu Cha mẹ
 Huynh đệ Anh em
 Thiên địa Trời đất
 Giang sơn Sông núi
 Sinh tử Sống chết
 Tiền hậu Trước sau
 Thi nhân Nhà thơ
 Phụ tử Cha con
 Nhật dạ Ngày đêm
 Mẫu tử Mẹ con
 Bài tập 4:
Ghi lại các từ mượn có trong những câu dưới đây. Cho biết các từ ấy được 
mượn của tiếng (ngôn ngữ) nào?
a) Đúng ngày hẹn, bà mẹ vô cùng ngạc nhiên vì trong nhà tự nhiên có bao nhiêu 
sính lễ.
b) Ngày cưới, trong nhà Sọ Dừa cỗ bàn thật linh đình, gia nhân chạy ra, chạy vào 
tấp nập.
 (Sọ Dừa) b) Từ mượn là tên một số bộ phận của xe đạp: Ốc vít, bu loong, gác-ba-ga, phanh, 
nan hoa, ghi đông
e) Từ mượn là tên một số đồ vật: Ra-đi-ô, ti vi, cát-sét, sơ mi, pi-a-nô, mì chính 
v.v...
Bài tập 1:
Đọc đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi bên dưới: 
 “Trong xã hội Truyện Kiều, đồng tiền đã trở thành một sức mạnh tác quái rất 
ghê. Quan lại vì tiền mà bất chấp công lý.Sai nha vì tiền mà tra tấn cha con Vương 
Ông. Tú bà, Mã Giám Sinh vì tiền mà làm nghề buôn thịt bán người.Sở Khanh vì 
tiền mà táng tận lương tâm.Khuyển , Ưng vì tiền mà làm những điều ác.” 
 (Sưu tầm)
a. Đoạn văn trên có câu chủ đề không? Nếu có thì nó ở vị trí nào?
b. Chủ đề của đoạn văn trên là gì ? Qua đó em có hiểu biết gì về số phận của người 
dân trong xã hội phong kiến.
Hướng dẫn làm bài
a.
- Có câu chủ đề.
- Đoạn văn trên có câu chủ đề nằm ở vị trí đầu đoạn văn.
b. Chủ đề của đoạn văn trên là Sức mạnh của đồng tiền có thể làm thay đổi nhân 
cách của con người
-Những người dân trong xã hội xưa bị vùi dập, chà đạp, trở thành nô lệ cho đồng 
tiềnXHPK đầy bất công
Bài tập 2:
Viết đoạn văn theo kiểu diễn dịch có câu chủ đề : Nhân dân ta có một lòng yêu 
nước nồng nàn.
Hướng dẫn làm bài