Giáo án Chuyên đề dạy thêm Ngữ văn 7 (Cánh diều) - Buổi 23: Viết bài văn thuyết minh về một qui tắc, luật lệ trong một hoạt động hay trò chơi

 BUỔI 23 HOẠT ĐỘNG VIẾT
Ngày soan:.. VIẾT BÀI VĂN THUYẾT MINH VỀ MỘT QUI TẮC, LUẬT 
 Ngày dạy LỆ TRONG MỘT HOẠT ĐỘNG HAY TRÒ CHƠI
A. MỤC TIÊU
-HS khắc sâu khái niệm bài thuyết minh về một qui tắc, luật lệ trong một hoạt động hay trò chơi.
-HS vận dụng viết theo quy trình các bước: chuẩn bị, tìm ý - lập dàn ý, viết và kiểm tra, chỉnh sửa. 
-Rèn luyện tư duy, cách nghĩ và cách biểu đạt suy nghĩ để viết văn bản thuyết minh hiệu quả. 
-HS phát triển tình cảm yêu thích với các hoạt động cộng đồng
 B. PHƯƠNG TIỆN, HỌC LIỆU
 - Kế hoạch bài học -Phiếu bài tập
 C. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
 I. KIẾN THỨC KIỂU BÀI
 Hoạt động của GV -HS Dự kiến kết quả 
HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ LỚP
B1. 1. Từ các hình ảnh bên và thực tế, hãy nêu một số 
trò chơi dân gian gắn với tuổi học trò? Em đã cùng các 
bạn tham gia chơi những trò chơi nào?
2. Thế nào là bài văn thuyết minh về quy tắc, luật lệ 
trong một hoạt động hay trò chơi? Để làm bài văn 
thuyết minh theo kiểu này, em cần chú ý điều gì? 
B2.HS suy nghĩ, trả lời câu hỏi. -Một số trò chơi: Rồng rắn lên mây
B3.HS nhận xét, đánh giá ý kiến của bạn? + Oản tù tì
B4.Giáo viên tổng hợp, kết nối kiến thức + Đánh chuyền
 1. Khái niệm và yêu cầu làm bài:
Thuyết minh về một quy tắc hay luật lệ trong một hoạt động: là kiểu bài người viết dùng phương 
tiện giao tiếp ngôn ngữ, hoặc kết hợp với phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ, thuyết minh để 
người đọc hiểu rõ quy tắc hay luật lệ trong một hoạt động. Đó chính là những mục mà người 
tham gia cần tuân thủ, nhằm đảm bảo sự an toàn và hiệu quả cho hoạt động.
* Yêu cầu đối với kiểu bài: 
+ Nhan đề nêu được tên quy tắc/luật lệ của hoạt động.
+ Nội dung bài viết cần đảm bảo những phần sau:
- Giới thiệu ngắn gọn về thời gian, không gian thực hiện, mục đích, ý nghĩa của hoạt động.
– Liệt kê một số phương tiện cần chuẩn bị cho hoạt động
– Lần lượt thuyết minh về quy tắc/luật lệ của hoạt động: những điều khoản, quy ước nhằm đảm * Nguồn gốc trò chơi ô ăn quan
- Không một ai hay biết chính xác quãng thời gian trò chơi này ra đời, dân gian cho rằng nó được 
lấy cảm hứng từ những cánh đồng lúa nước của đồng bằng dân tộc Kinh tại Việt Nam.
- Có nhiều người cho rằng trò chơi này xuất phát từ bàn cờ mancala ở Ả Rập (khoảng 1580 – 1150 
TCN) và được lan truyền đi rất nhiều nơi và đến với nước ta.
- Có một điều chứng minh rằng trò chơi này đã có từ rất lâu chính là những câu chuyện xoay quanh 
vị trạng nguyên năm 1086 là Mạc Hiển Tích, ông có một cuốn sách bàn về các phép tính và các số 
ẩn trong trò chơi này.
- Hiện tại trò chơi này được trưng bày, giới thiệu và hướng dẫn cách chơi tại Bảo tàng Dân tộc học 
Việt Nam.
* Đặc điểm của trò chơi
+ Số lượng người chơi: 2 đến 4 người chơi + Độ tuổi thường chơi: trẻ em
+ Thời gian chơi: không giới hạn + Các kỹ năng cần thiết: chiến thuật, đếm
* Cách thức chơi và luật chơi
- Chuẩn bị: bàn chơi, quân chơi, người chơi và bố trí quân chơi.
+ Bàn chơi:Bàn chơi ô ăn quan kẻ trên một mặt bằng tương đối phẳng có kích thước linh hoạt miễn 
là có thể chia ra đủ số ô cần thiết để chứa quân đồng thời không quá lớn để thuận tiện cho việc di 
chuyển quân, vì thế có thể được tạo ra trên nền đất, vỉa hè, trên miếng gỗ phẳng...Bàn chơi được kẻ 
thành một hình chữ nhật rồi chia hình chữ nhật đó thành mười ô vuông, mỗi bên có năm ô đối xứng 
nhau. Ở hai cạnh ngắn hơn của hình chữ nhật, kẻ hai ô hình bán nguyệt hoặc hình vòng cung hướng 
ra phía ngoài. Các ô hình vuông gọi là ô dân còn hai ô hình bán nguyệt hoặc vòng cung gọi là ô 
quan.
+ Quân chơi: Vật dụng có thể làm quân chơi có thể là đá, sỏi... miễn sao vừa tay người chơi cầm là 
được. Ô quan luôn chỉ có 2 viên và lớn hơn hẳn so với các quân chơi trong ô dân. Số dân thì không 
giới hạn, nhưng thường là 50 và được chia đều ra các ô vuông. Biến thể: Số dân ở mỗi ô vuông là 10 
và / hoặc ở ô quan ngoài quan còn có thêm 20 hay 30 dân...
- Người chơi: Thường có 2 người chơi ngồi đối diện nhau. Ô ăn quan cũng có thể được chơi với 3 
hoặc 4 người chơi trong đó cách di chuyển quân, thể thức tính điểm cũng giống như khi chơi hai 
người nhưng bàn chơi được thiết kế khác đi cho phù hợp.
- Cách chơi và luật chơi: Người giành chiến thắng sẽ là người có số dân được quy đổi cùng số dân 
của mình cộng lại là nhiều nhất.
+ Đầu tiên người chơi sẽ thoả thuận với nhau xem ai đi trước, thường thì cả hai sẽ oẳn tù tì, ai thắng 
sẽ được đi trước. Người này sẽ lựa chọn một ô dân bất kỳ của mình, nắm hết số dân trong đó rồi lựa 
chọn lối đi mà rải từng quân xuống một ô. Cứ 1 viên sẽ đặt trong 1 ô. Hướng dẫn chơi trò chơi dân gian đá cầu: Trò chơi dân gian đá cầu được xem là khá đơn 
giản. Đá cầu đòi hỏi thêm một số kỹ năng cũng như một vài lưu ý. Dưới đây là những thông tin chi 
tiết về trò chơi mà người tổ chức trò chơi cần chú ý:
- Chuẩn bị: 1 quả cầu.
Bạn cũng có thể tự làm quả cầu với cách đơn giản sau: Lấy 1 miếng cao su dày hoặc một miếng bìa 
dày (cao su dễ nảy hơn), sau đó cắt một hình tròn đường kính 4cm làm đế. Đóng 1 cái đinh từ 2,5cm 
đến 4cm vào chính giữa xuyên từ dưới lên mặt trên. Lấy ba hay bốn chiếc lông gà rồi dùng dải băng 
dính buộc phần ống của chiếc lông gà đầu tiên vào cái đinh, quấn xung quanh 1 vòng, rồi cứ thế 
buộc nốt những chiếc lông gà còn lại, buộc từng chiếc một.
- Luật chơi: Người chơi cần sử dụng những kỹ năng của bản thân như: tâng cầu bằng mu bàn chân, 
xử lý cầu bằng má bàn chân hay đầu gối sao cho quả cầu không rơi xuống đất. Ai giữ được quả cầu 
lâu và có số lần tâng cầu nhiều nhất sẽ dành chiến thắng.
Cách chơi: Các em quyết định thứ tự chơi và chọn số lần đá lớn nhất trong 1 lượt, ví dụ 10 lần. Em 
đầu tiên bắt đầu tung cầu lên và đá bằng mắt cá chân, gan bàn chân hay đầu gối bằng chân trái hay 
chân phải. Nếu em đá hỏng hay làm rơi cầu xuống đất thì em bị mất lượt và người thứ hai được 
chơi. Người thứ hai tiếp tục tung cầu và đá đến số lần quy định. Người nào đá đủ số lần đã định là 
người thắng cuộc, người thua sẽ bị phạt.
 Lợi ích của trò chơi: Đá cầu giúp tăng chiều cao, phát triển cơ đối với các em nhỏ; èn luyện 
khả năng tập trung và quan sát; giúp các em giải tỏa căng thẳng sau những giờ học trên lớp.
 Lưu ý khi tham gia trò chơi: Trước khi đá cầu cần quan sát xung quanh xem không gian tập 
có ngoại vật gì không (mảnh gỗ, mảnh thủy tinh vỡ,) để tránh vấp phải trong quá trình chơi. Tốt 
nhất nên cho các bé mang giày để đảm bảo an toàn. Khi đá cầu chú ý, cẩn thận không va vào người 
xung quanh.
 Đá cầu không chỉ là một trò chơi giải trí mà còn giúp các bé rèn luyện sức khỏe, kỹ năng của bản 
thân. Tuy nhiên, bố mẹ, thầy cô cần tham gia vào quá trình này cùng các bé để giúp bé trong quá 
trình rèn luyện được tốt hơn!
 HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
 - Hoàn thành các bài tập trên theo yêu cầu
 - Chọn một trò chơi và chơi trong các giờ giải lao.
 --------------------------