Giáo án Chuyên đề dạy thêm Ngữ văn 7 (Cánh diều) - Buổi 18: Viết bài văn phân tích đặc điểm nhân vật (Phần 2))

 BUỔI 18 HOẠT ĐỘNG VIẾT
Ngày soan:.. VIẾT BÀI VĂN
 Ngày dạy
 PHÂN TÍCH ĐẶC ĐIỂM NHÂN VẬT
 A. MỤC TIÊU
 - Củng cố, kết nốikiến thức về chủ đề nghị luận văn học. 
 - Vận dụng kiến thức đọc hiểu vào thực hành tạo lập văn bản nghị luận văn học – Nghị luận về 
 nhân vật.
 - Bồi dưỡng tình cảm nhân văn cao đẹp cho HS qua các bài viết về nhân vật văn học. Thể hiện 
 thái độ, tình cảm với cuộc sống, con người.
 B. PHƯƠNG TIỆN, HỌC LIỆU
 - Kế hoạch bài học
 - Phiếu bài tập
 C. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
 I.KIẾN THỨC CẦN NHỚ
B1. Giao nhiệm vụ cho HS: Nhớ lại, nêu khái niệm và yêu cầu làm bài phân tích đặc điểm nhân vật
B1. HS thực hiện nhiệm vụ
B1. Tổ chức cho HS trao đổi từng nội dung yêu cầu.
B1. GV chốt lại kiến thức cơ bản:
 1.Khái niệm: Phân tích đặc điểm nhân vật là giới thiệu, miêu tả và nêu lên nhận xét về 
những nét tiêu biểu của một nhân vật như: lai lịch, xuất thân, hình dáng bên ngoài, những suy nghĩ, 
lời nói, hành động, việc làm, của nhân vật
 2. Yêu cầu khi làm bài:
- Lựa chọn nhân vật sẽ phân tích trong tác phẩm văn học
- Đọc kĩ tác phẩm viết về nhân vật đó
- Ghi chép các chi tiết về nhân vật (lai lịch, xuất thân, hình dáng bên ngoài, nhưng suy nghĩ , lời nói, 
hành động, việc làm,)
- Nhân xét, đánh giá về nhân vật.
- Lập dàn ý và viết bài văn phân tích đặc điểm nhân vật theo dàn ý đã lập.
 II. THỰC HÀNH
 Bài tập 1.
 (1) GV yêu cầu học sinh hoạt động cặp đôi theo bàn, chọn một tác phẩm truyện đã học 
trong chương trình lớp 6.
 (2)Thảo luận trong bàn để tái hiện kiến thức về tác phẩm đó. tranh quốc tế với bức vẽ “anh trai tôi”, lúc này người anh trai mới nhận ra tấm lòng nhân hậu của em 
và hối lỗi về bản thân mình.
7.Giá trị nội dung: Qua câu chuyện về người anh và cô em gái có tài năng hội họa, truyện “Bức 
tranh của em gái tôi” cho thấy: Tình cảm trong sáng, hồn nhiên và lòng nhân hậu của người em gái 
đã giúp cho người anh nhận ra phần hạn chế ở chính mình
8. Giá trị nghệ thuật: - Ngôi kể thứ nhất tự nhiên, chân thật. Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật 
tinh tế, sắc sảo
 Bài tập 2. Tìm ý và dàn ý cho bài phân tích đặc điểm nhân vật
B1. Giao nhiệm vụ cho HS: 
 Chọn 1 nhân vật và thực hiện yêu cầu sau:
 a. Đặc đề văn phân tích đặc điểm nhân vật em chọn?
 b. Nêu cách tìm ý cho bài phân tích đặc điểm nhân vật- Vận dụng tìm ý va flaapj dàn ý cho đề 
văn em vừa đặt?
B1. HS thực hiện nhiệm vụ
B1. Tổ chức cho HS trao đổi từng nội dung yêu cầu.
B1. GV chốt lại kiến thức cơ bản:
 Lưu ý: Vận dụng linh hoạt thao tác trên cho từng nhân vật cụ thể trong đề bài.
 Dự kiến kết quả đạt được:
 Phân tích nhân vật người em gái – Kiều Phương trong truyện ngắn “ Bức tranh 
 của em gái tôi” (Tạ Duy Anh)
a. Mở bài: Giới thiệu về tác giả Tạ Duy Anh, truyện ngắn “Bức tranh của em gái tôi”- Khái quát về 
nhân vật Kiều Phương.
b. Thân bài
* Kiều Phương là cô bé hồn nhiên và ngây thơ
- Kiều Phương vui vẻ khi được đặt biệt danh là “Mèo”, thậm chí còn dùng cái tên đó để xưng hô với 
bạn bè.
- Cô bé hay lục lọi các đồ vật trong nhà một cách thích thú. * Trước khi tài năng của em được phát hiện:
- Khi người anh nhận ra nhân vật chính trong bức ảnh đạt giải nhất của Kiều Phương chính là mình, 
người anh đã đi từ ngỡ ngàng đến hãnh diện và sau cùng là xấu hổ.
+ Đó là cái ngỡ ngàng vì không nghĩ rằng trong mắt em gái mình lại toàn mĩ đến thế.
+ Hãnh diện vì tài năng của em mình, vì sự hoàn hảo của mình trong bức tranh.
+ Xấu hổ vì cách cư xử của thân với em gái
=> Tâm trạng của người anh diễn biến hết sức phức tạp nhưng hợp lí, thế hiện tính cách nhân vật. 
Người anh đã nhận ra những khuyết điếm của mình qua thông điệp mà em gái diễn tả trong bức 
tranh. Tài năng và lòng nhân hạu của em gái đã giúp nhận vật người anh thức tỉnh, nhận ra những 
khuyết điểm của bản thân
c. Kết bài: Nhân vật người anh đã cho ta bài học sâu sắc trong cuộc sống:
- Biết chia sẻ niềm vui trước sự thành công của người khác một cách chân thành, không nên ganh 
ghét, đố kị.
- Không nên mất lòng tin vào bản thaanh. Cố gắng sẽ đạt được thành tích.
 Bài tập 3. Thực hành viết bài
 - Cho HS chỉnh sử dàn ý của mình- Trao đổi với GV khi thấy cần thiết.
 -Tùy mức độ nhận thức của HS để phân nhóm viết bài:
 (1) Viết mở bài và kết bài
 (2) Viết nở bài và một đoạn trong thân bài
 (3) Viết cả bài
 => Lưu ý: Kết hợp lí lẽ, dẫ chứng hợp lí.
 Bài tập 4. Chia sẻ sản phẩm
 - HS chi sẻ sản phẩm viết
 - Các bạn nhận xét về bài viết của bạn:
 + Nội dung 
 + Lập luận: Lí lẽ và dẫn chứng
 + Diễn đạt và trình bày.
 HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
 - Hoàn thành các bài tập trên theo yêu cầu
 - Chọn một nhân vật văn học mà em yêu thích để viết bài .
 --------------------------