Giáo án Chuyên đề dạy thêm Ngữ văn 6 (Cánh diều) - Ôn tập: Trái đất; Cái nôi của sự sống; Các loài chung sống với nhau như thế nào

 Ngày soạn:
Ngày giảng: 
 Bài 23- Tiết 70-71-72
 ÔN TẬP: TRÁI ĐẤT- CÁI NÔI CỦA SỰ SỐNG; CÁC LOÀI CHUNG 
 SỐNG VỚI NHAU NHƯ THẾ NÀO
I. MỤC TIÊU 
1. Kiến thức: 
- HS nhận biết được các thành phần của VB thông tin gồm: nhan đề, sa pô, đề 
mục, đoạn (chứa đựng ý và dữ liệu), tranh ảnh,... 
- HS nhận biết và phân tích được một cách triển khai VB: vừa theo trình tự thời 
gian, vừa theo quan hệ nhân quả. 
- HS thấy được những nhân tố đe doạ môi trường sống trên Trái Đất. 
2. Năng lực:
a) Đọc: 
- Nêu được nhan đề, đề mục,.VB thông tin 
- Nhận biết được các chi tiết trong VB thông tin..
- HS hiểu được các nhân tố đe dọa môi trường
b) Viết : Viết được đoạn văn có chủ đề
c) Nói và nghe
- Biết thảo luận về một vấn đế cần có giải pháp thống nhất.
- Chỉ ra được những vấn đế đặt ra trong VB có liên quan đến suy nghĩ và hành 
động của bản thân; có thái độ yêu quý và trân trọng sự sống của muôn loài; có ý 
thức bảo vệ môi trường sống trên Trái Đất.
3. Phẩm chất: d. Bố cục: Văn bản chia làm 3 phần
+ Phần 1 từ đầu đến “365,25 ngày”, giới thiệu về trái 
đất.
+ Phần 2: Tiếp đến “sự sống trên trái đất” Vai trò 
của trái đất.
+ Phần 3: còn lại Thực trạng của trái đất.
e. Nghệ thuật
- Nghệ thuật vừa theo trình tự thời gian vừa theo 
trình tự nhân quả giữa các phần trong văn bản. Cái 
trước làm nẩy sinh cho cái sau chúng có quan hệ 
rằng buộc với nhau 
f. Nội dung
Trái đất là cái nôi của sự sống con người phải biết 
bảo vệ trái đất. Bảo trái đất là bảo vệ sự sống của 
chính mình.
g. Ý nghĩa
Kêu gọi mọi người luôn phải có ý thức bảo vệ trái 
đất.
đến bao giờ? Con người đứng trước thách thức lớn.
B. CÁC LOÀI CHUNG SỐNG VỚI NHAU NHƯ 
THẾ NÀO?
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả: Ngọc Phú.
2.Tác phẩm: 
a. Xuất xứ: Báo điện tử Đất Việt - Diễn 
đàn của Liên hiệp các Hội Khoa học và 
Kĩ thuật Việt Nam, 9/2020.
b. Thể loại: Văn bản thông tin.
c. Các thành phần: nhan đề, sa pô, đề mục, tranh 
ảnh.
d. Yếu tố cấu thành
+ Trái đất là một trong tám hành tinh của hệ Mặt 
Trời. một vẻ đẹp lộng lẫy. Những bức ảnh chụp từ các tàu vũ trụ cho thấy Trái Đất 
không khác gì giọt nước xanh khổng lồ giữa không gian vũ trụ đen thẳm bao la.
Nếu không có nước thì Trái Đất chỉ là hành tinh khô chết, trơ trụi. Nước chính là 
“vị thần hộ mệnh” của sự sống, là tác nhân quan trọng thúc đẩy quá trình tiến hoá 
của các vật chất sống trên hành tinh này. Nhờ nước, sự sống trên Trái Đất phát 
triển dưới nhiều dạng phong phú, từ vi sinh vật mang cấu tạo đơn giản đến động 
vật bậc cao có hệ thần kinh vô cùng phức tạp. 
(Trích Trái Đất – cái nôi của sự sống, Hồ Thanh Trang – Theo báo điện tử Đất 
Việt, Diễn đàn của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kĩ thuật Việt Nam, tháng 
9/2020)
Câu 1: Chỉ ra những điều tác giả miêu tả sự hiện diện của nước trên Trái Đất?
 Vì sao tác giả cho rằng “Nếu không có nước thì Trái Đất chỉ là hành tinh khô 
chết, trơ trụi”?
Câu 2: Tác dụng của yếu tố miêu tả như thế nào đối với việc cung cấp thông tin 
của đoạn văn?
Câu 3: Kể những việc em cần làm để bảo vệ nguồn nước nơi em sinh sống?
Câu 4: Từ việc đọc hiểu văn bản có chứa đoạn văn, em rút ra được kinh nghiệm gì 
khi đọc một văn bản thông tin?
Dap an
 1. Những điều tác giả miêu tả sự hiện diện của nước trên Trái Đất:
 - dào dạt trong lòng các đại dương; 
 - đông cứng thành những khối băng trùng điệp, khổng lồ ở hai địa cực; 
 - ngự trắng loá trên những chóp núi được ví là nóc nhà của thế giới; 
 - tuôn chảy không ngừng với hệ thống sông ngòi được phân bố ở khắp bề mặt 
 các lục địa; 
 - tạo cho Trái Đất một vẻ đẹp lộng lẫy. Những bức ảnh chụp từ các tàu vũ trụ 
 cho thấy Trái Đất không khác gì giọt nước xanh khổng lồ giữa không gian 
 vũ trụ đen thẳm bao xanh, trong đó có con người, đang đứng trước những thách thức to lớn.
(Trích Trái Đất – cái nôi của sự sống, Hồ Thanh Trang – Theo báo điện tử Đất 
Việt, Diễn đàn của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kĩ thuật Việt Nam, tháng 
9/2020)
d ất đai, nước, không khí bị ô nhiễm nặng nề, đe doạ sự sống của muôn loài.
Câu 1. Nêu nội dung chính của đoạn văn trên?
Câu 2. Hiện tại, hành tinh xanh – ngôi nhà chung của nhân loại – đang từng ngày 
từng giờ bị tổn thương là do nguyên nhân nào?
Câu 3. Câu hỏi “Trái Đất có thể chịu đựng đến bao giờ?” gợi cho em suy nghĩ gì?
Câu 4. Từ thông tin trên văn bản, em hãy kể ra những việc làm cụ thể của em để 
góp phần bảo vệ hành tinh xanh của chúng ta. (ít nhất ba việc làm)
Gợi ý:
 1. Đoạn trích cung cấp thông tin về tình trạng Trái Đất đang bị tổn thương 
 nghiêm trọng, thiên nhiên bị tàn phá bởi hành động của con người.
2/ Hiện tại, hành tinh xanh – ngôi nhà chung của nhân loại – đang từng ngày từng 
giờ bị tổn thương là do nhiều hành động vô ý thức hay bất chấp tất cả của con 
người - Kết đoạn: Khẳng định mỗi con người “học cách” có mặt trên Trái Đất bằng 
những chia sẻ, lo lắng, vui buồn cùng Trái Đất để giữ màu xanh cho Trái Đất.
b/ Dựa vào những thông tin mà em đã học, đọc, xem và nghe, hãy viết đoạn văn 
(khoảng 5 – 10 câu) nói về sự giàu có tài nguyên rừng và sự suy giảm nguồn tài 
nguyên đó ở Việt Nam.
Tham khao:
 Rừng là ngôi nhà chung của tất cả chúng ta, của cả con người và các loài 
động vật, thực vật. Rừng không chỉ là lá phổi xanh của Trái Đất mà còn ngăn nước 
lũ, chống xói mòn, điều hòa khí hậu. Trong rừng có rất nhiều loài động thực vật 
hoang dã, có giá trị kinh tế, nghiên cứu khoa học cao. Rừng còn là một địa điểm du 
lịch thú vị cho những người ưa thích khám phá mạo hiểm. Thế nhưng hiện nay 
rừng lại đang bị chính những người là bạn kia phá hủy một cách nghiêm trọng. 
Con người vì lợi ích kinh tế đã tàn phá rừng một cách bừa bãi mà không nghĩ đến 
việc trồng lại rừng. Những cánh rừng xanh chỉ trong chớp mắt đã biến thành những 
vùng đồi núi trọc, trơ ra những gốc cây gỗ vì chặt phá. Động vật chẳng còn nơi trú 
ngụ, thực vật chẳng thể sinh tồn và quan trọng hơn cả là hệ sinh thái bị mất cân 
bằng nghiêm trọng. Chúng ta tàn phá rừng mà không hiểu rằng đang tàn phá chính 
cuộc sống của chúng ta. Việc bảo vệ rừng đang là một bài toán cấp bách cho các 
người dân cũng như các cấp chính quyền. Chúng ta hãy cùng chung tay để bảo vệ 
rừng, bởi đó chính là cuộc sống của chúng ta.
IV. Hướng dẫn học sinh học ở nhà:
- Học bài
- Hoàn thiện các bài tập
- Chuẩn bị nội dung buổi học sau: Thực hành Tiếng Việt
V. Rút kinh nghiệm