Giáo án Chuyên đề dạy thêm Ngữ văn 6 (Cánh diều) - Chủ đề 9: Văn bản thông tin

 CHỦ ĐỀ 9:
 VĂN BẢN THÔNG TIN
 (THUẬT LẠI SỰ KIỆN THEO TRẬT TỰ THỜI GIAN)
 (3 tiết)
 I. Mục tiêu:
 1. Năng lực: 
 - Hiểu và phân tích các đặc điểm của kiểu văn bản thông tin thuật lại sự 
kiện theo trật tự thời gian.
 - Vận dụng kĩ năng đọc hiểu văn bản nghị luận, kiến thức về mở rộng vị 
ngữ để thực hành đọc hiểu các văn bản thông tin ngoài SGK.
 - Góp phần phát triển các năng lực: tự học, giải quyết vấn đề, hợp tác, sử 
dụng CNTT.
 2. Phẩm chất: 
 - Yêu nước: Tự hào về lịch sử dân tộc.
 - Trách nhiệm: Quan tâm đến những sự kiện nổi bật của địa phương, đất 
nước và thế giới.
 II. Phương tiện và học liệu:
 - Máy chiếu
 - Các văn bản thông tin ngoài SGK
 III. Tiến trình dạy học:
 Các hoạt động của GV và HS Dự kiến sản phẩm
 I. Kiến thức cơ bản:
 * HĐ 1: Củng cố kiến thức cơ bản về 1. Văn bản thông tin:
 văn bản thông tin a. Khái niệm:
 - GV đặt câu hỏi: - Dùng để cung cấp thông tin về các 
 1. Em hiểu thế nào là văn bản thông tin? hiện tượng tự nhiên, danh lam thắng 
 2. Nêu đặc điểm của văn bản thuật lại cảnh, các sự kiện
 một sự kiện? - Trình bày bằng chữ viết kết hợp với 
 3. Khi đọc hiểu một văn bản nghị luận các phương thức khác như: hình ảnh, 
 thông tin cần chú ý những kĩ năng nào? âm thanh, nhan đề, sapô
 - HS huy động kiến thức đã học để độc 
 lập suy nghĩ trả lời câu hỏi b. Văn bản thuật lại một sự kiện:
 - GV gọi 3,4 HS trả lời; HS khác nhận - Là kiểu văn bản thông dụng trong 
 xét, bổ sung mọi lĩnh vực của đời sống nhằm mục 
 - GV tổng hợp kiến thức, nhấn mạnh và đích tường thuật lại một sự kiện xảy ra 
 khắc sâu 1 số KT sau: bằng phương thức trình bày giới thiệu 
 1. Văn bản thông tin là văn bản chủ giải thích.
 yếu được biết để truyền đạt thông tin - Tri thức trong kiểu văn bản này đòi 
 hoặc kiến thức về các sự vật, hiện hỏi khách quan, xác thực, hữu ích cho 
 tượng trong tự nhiên và xã hội, Giúp con người.
 người đọc, người nghe hiểu chính xác - Văn bản thuật lại một sự kiện cần 
 những gì được mô tả giới thiệu. được trình bày chính xác, rõ ràng, chặt 
 chẽ và hấp dẫn.
 1 ro thể hiện mối giao hòa gắn bó giữa con người và thiên nhiên, cùng ước mơ về 
cuộc sống ấm no hạnh phúc, đây cũng được xem là Tết của người Chơ - ro. 
 Ngày nay, một số nơi, người Chơ Ro vẫn còn tổ chức lễ hội Sa Yang Va 
nhưng không còn kéo dài, quy mô như xưa do tác động nhiều mặt của xã hội. Có 
nhiều yếu tố, địa điểm, nghi thức, diễn sự, vật tế để tạo nên lễ hội Sa Yang Va. 
Một trong những đặc trưng của lễ hội là việc làm cây nêu.
Lễ cúng thường diễn ra từ ngày 15 đến 30 tháng 3 âm lịch, vào sau mùa thu 
hoạch.
 Trong lễ hội Sa Yang Va, cây nêu có nhiều ý nghĩa tượng trưng. Theo cách 
nghĩ của người Chơ Ro, cây nêu được xem là cây thông thiên. Bởi họ dựng cây 
nêu là để gửi “tin báo và thư mời” cho thần linh để đến dự lễ hội của cộng đồng 
Chơ Ro. Đối với con người thì cây nêu là mối giao hòa giữa cộng đồng. Hễ ai 
thấy cây nêu thì biết rằng làng vào lễ hội.
 Khi tổ chức cúng Sa Yang Va người Chơ Ro thường làm một cây nêu đặt 
trước sân nhà sàn – nhà có bàn thờ nhang chính, diễn ra lễ cúng đồng thời khoảng 
sân để tổ chức đốt lửa và sinh hoạt cộng đồng khi đêm xuống.
Có thể xem cây nêu là một trong những biểu trưng tiêu biểu và nhiều ý nghĩa 
nhất trong lễ hội của người Chơ Ro. Nó thể hiện mối giao hòa giữa con người 
với thần linh, sự giao cảm giữa con người với con người và những ước vọng 
chính đáng về sự tồn tại, sự phát triển của con người trong vũ trụ.
 3 Khi cúng xong, mọi người trở lên nhà sản chính đề dự tiệc. Mở đầu buổi 
tiệc, theo truyền thông mẫu hệ, người phụ nữ lớn tuổi nhất trong gia đình sẽ uống 
li rượu đầu tiên, sau đó mới mời khách theo thứ bậc tuổi tác. Trong thời gian dự 
tiệc, mọi người vừa ăn uống vui vẻ, vừa nhảy múa, ca hát trong âm thanh trầm 
bổng, dặt dìu của dàn cồng chiêng và nhiều nhạc cụ dân tộc khác như đàn tre, 
kèn môi, kèn lúa... Thật tưng bừng, náo nhiệt!
 Lễ cúng Thần Lúa của người Chơ-ro là một nét sinh hoạt văn hóa độc 
đáo, góp phần làm phong phú di sản văn hóa của dân tộc. Qua lễ hội, tôi cảm 
nhận rõ sự gắn bó ân tình giữa con người với thiên nhiên, lòng biết ơn của con 
người với những món quà quý giá mà thiên nhiên ban tặng.
 (Theo Văn Quang, Văn Truyên, langvietonline.vn, 11:09 ngày 04-04-2017)
Câu 1. Những dấu hiệu nào giúp em nhận biết lễ cúng Thần Lúa của người Chơ-
ro là một văn bản thông tin? Theo em, văn bản này được viết nhằm mục đích gì?
Câu 2. Lễ cúng Thần Lúa của người Chơ-ro gồm những hoạt động nào? Các hoạt 
động ấy được liệt kê theo trình tự nào?
Câu 3. Trong đoạn văn sau, câu nào tường thuật sự kiện, câu nào miêu tả sự kiện, 
câu nào thể hiện cảm xúc của người Việt?
 Khi cúng xong, mọi người trở lên nhà sản chính đề dự tiệc. Mở đầu buổi tiệc, 
theo truyền thông mẫu hệ, người phụ nữ lớn tuổi nhất trong gia đình sẽ uống li 
rượu đầu tiên, sau đó mới mời khách theo thứ bậc tuổi tác. Trong thời gian dự 
tiệc, mọi người vừa ăn uống vui vẻ, vừa nhảy múa, ca hát trong âm thanh trầm 
bổng, dặt dìu của dàn cồng chiêng và nhiều nhạc cụ dân tộc khác như đàn tre, 
kèn môi, kèn lúa... Thật tưng bừng, náo nhiệt!
Câu 4. Xác định cụm từ làm vị ngữ trong câu văn sau: “Qua lễ hội, tôi cảm nhận 
rõ sự gắn bó ân tình giữa con người với thiên nhiên, lòng biết ơn của con người 
với những món quà quý giá mà thiên nhiên ban tặng.”
Câu 5. Văn bản giúp em hiểu gì về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên?
Câu 6. Nếu cần giới thiệu với bạn bè về một sự kiện văn hóa độc đáo của địa 
phương mình, em dự định sẽ giới thiệu như thế nào?
* Sản phẩm dự kiến:
Câu 1. 
- Những dấu hiệu giúp em nhận biết lễ cúng Thần Lúa của người Chơ-ro là một 
văn bản thông tin:
+ VB cung cấp thông tin về một sự kiện văn hóa tiêu biểu của người Chơ-ro.
+ Có phần sa pô được in nghiêng
+ Nhan đề thể hiện nội dung chính của bài viết.
 5 * Bài tập 2: Đọc ngữ liệu sau và thực hiện các yêu cầu từ 1 đến 5
 7