Giáo án Chuyên đề dạy thêm Ngữ văn 6 (Cánh diều) - Chủ đề 6: Bài văn kể về một kỉ niệm của bản thân

 CHỦ ĐỀ 6:
 BÀI VĂN KỂ VỀ MỘT KỈ NIỆM CỦA BẢN THÂN
 (6 tiết)
 A. Mục tiêu:
 1. Năng lực: 
 - Phân tích quy trình thực hiện bài viết bài văn kể lại một kỉ niệm của bản thân; 
 hiểu cách làm các dạng bài văn kể một kỉ niệm của bản thân.
 - Vận dụng thực hành làm các đề văn cụ thể cho từng kiểu đề.
 - Góp phần phát triển các năng lực: tự học, giải quyết vấn đề, hợp tác, sử 
dụng CNTT.
 2. Phẩm chất: 
 - Chăm chỉ: tự giác, nỗ lực hoàn thành các nhiệm vụ học tập.
 - Nhân ái: yêu thương, trân trọng gia đình và chính bản thân mình.
 B. Phương tiện và học liệu:
 - Máy chiếu, máy chiếu vật thể
 - Các bài văn minh họa
 C. Tiến trình dạy học:
 Các hoạt động của Dự kiến sản phẩm
 GV và HS
 * HĐ 1: Củng cố I. Kiến thức cơ bản:
 kiến thức cơ bản về 1. Định hướng:
 dạng bài văn kể về - Kỉ niệm là những câu chuyện còn lưu giữ lại được 
 một kỉ niệm của trong trí nhớ của mỗi người.
 bản thân. - Viết bài văn kể về một kỉ niệm làm ghi lại những điều 
 - GV đặt câu hỏi: thú vị, có ấn tượng sâu sắc về một sự việc trong quá 
 1. Nêu hiểu biết của khứ mà em đã chứng kiến và trải nghiệm. 
 em về dạng bài văn - Trong bài viết người kể sử dụng ngôi thứ nhất thường 
 kể về một kỉ niệm xưng “tôi”. 
 của bản thân?
 2. Những yêu cầu 2. Yêu cầu: 
 cơ bản của bài văn - Yêu cầu kể những kỉ niệm có thật, do đó cần chú ý 
 kể về một kỉ niệm tôn trọng sự thật, nhưng điều đó không có nghĩa là ghi 
 của bản thân? lại câu chuyện một cách máy móc.
 - HS độc lập suy - Cần biết sắp xếp những kỉ niệm vui, buồn hay theo 
 nghĩ trả lời câu hỏi một trật tự nào đó để tạo nên tình tiết, tạo sự hấp dẫn 
 - GV gọi 1,2 HS trả cho câu chuyện.
 lời; HS khác nhận - Kỉ niệm phải gắn với hoàn cảnh, nhân vật, không gian 
 xét, bổ sung. và thời gian cụ thể.
 - GV tổng hợp kiến 
 thức: 4 kiểu vài 
 thường gặp và các 
 đề minh họa cụ thể.
 * HĐ 2: Phân tích 3. Quy trình làm bài:
 quy trình làm bài *Bước 1: Chuẩn bị
 1 + Điều đặc biệt của kỉ niệm mang lại cho em cảm 
xúc/ấn tượng cho đến tận bây giờ.
- Kết bài: Nêu ý nghĩa của kỉ niệm đối với bản thân 
hoặc những bài học rút ra từ kỉ niệm ấy.
*Bước 3: Viết bài
Từ dàn ý đã chuẩn bị, bám sát dàn ý viết thành bài văn 
theo yêu cầu của đề. Khi viết bài em cần lưu ý:
- Nhất quán về ngôi kể (“tôi” hoặc “em”)
- Xây dựng cốt truyện thông qua hệ thống các sự việc, 
tạo dựng được nhân vật, đặc biệt là tập trung vào sự 
việc xảy ra.
- Đan xen các yếu tố miêu tả cụ thể về thời gian, không 
gian, cảnh vật nhân vật và diễn biến câu chuyện.
- Thể hiện được cảm xúc/thái độ/tâm trạng của người 
viết trước sự việc được kể.
*Bước 4: Kiểm tra và chỉnh sửa bài viết
 Sau khi viết xong bài cần xem lại và chỉnh sửa 
bài viết theo bảng kiểm sau:
 BẢNG KIỂM BÀI VIẾT 
 Kể lại một kỉ niệm đáng nhớ
 Đạt/
 Dự kiến chỉnh 
 Yêu cầu Chưa 
 sửa
 đạt
 1. Giới thiệu được kỉ niệm
 2. Sử dụng nhất quán từ ngữ 
 xưng hô
 3. Tập trung vào sự việc đã 
 xảy ra
 4. Sắp xếp các sự việc, chi tiết 
 theo trình tự hợp lí
 5. Có các chi tiết miêu tả cụ 
 thể về thời gian, không gian, 
 nhân vật và diễn biến câu 
 chuyện
 6. Bộc lộ được cảm xúc trước 
 sự việc được kể
 7. Nêu được ý nghĩa, bài học 
 rút ra từ kỉ niệm
 8. Bảo đảm các yêu cầu về 
 chính tả, ngữ pháp, diễn đạt
 3 Hôm đó là một buổi chiều muộn. Mẹ tan làm và đón em về nhà. Mẹ dặn em 
ở trong phòng chơi một mình còn mẹ phải làm cơm dưới bếp. Còn lại một mình 
trên tầng, em tha hồ bày những trò chơi con gái của mình. Thông thường, em sẽ 
bày trò mặc quần áo cho búp bê, hay mang đồ ra tự thay và ngắm mình trước 
gương. Nhưng hôm đó em có một trò chơi mới. Em đã để ý mẹ vừa mua một đôi 
giày cao gót thật là đẹp. Này nhé, hình dáng nó thon nhỏ, cái gót cao vút khiến 
dáng giày càng thanh mảnh điệu đà. Thân giày màu đen pha xanh, lại còn có cái 
nơ nhỏ xinh thật điệu ở đầu mũi. Em cứ mê mải ngắm nó mãi lúc mẹ mang về, lại 
còn nằng nặc đòi mẹ cho đi thử nữa. Nhưng mẹ cứ không cho, bảo nguy hiểm vì 
giày cao lắm. Nhưng bây giờ em đã lấy được nó lên trên phòng rồi. Nào, phải thử 
ngay mới được. Chao ôi, đôi giày mới cao làm sao, to làm sao. Bàn chân nhỏ nhắn 
của em chỉ đi được hơn nửa chiếc giày. Em cứ chênh vênh đứng trên nó như đứng 
trên một cái ghế cao vậy. “Nhưng trông mình đi đôi giày thật là xinh!” – em tự 
nhủ. Em chỉ muốn mình xinh đẹp giống mẹ thôi. Phải rồi, mẹ hay đi đôi giày này 
mỗi khi mặc chiếc váy dài thướt tha màu xanh. Khi ấy trông mẹ giống hệt một cô 
tiên. Em cũng muốn được làm cô tiên. Nghĩ là làm, em chạy vào tủ lấy ngay chiếc 
váy dài của mẹ ra. Thật là chật vật vì chiếc váy khá dài và mẹ treo lên vị trí thật 
cao. Loay hoay mãi em cũng mặc được chiếc váy vào người, dù nó rộng và dài 
quá đỗi. Dây váy cứ tụt mãi xuống cánh tay. Chân váy thì dài quét đất (mặc dù khi 
mẹ mặc thì nó chỉ dài quá đầu gối chút thôi). Em thích thú ngắm nhìn mình trong 
gương. Hình ảnh một cô bé khác lạ hiện lên. Cô bé có khuôn mặt xinh xắn đang 
cố ngẩng cao lên, hai tay thì đang khệ nệ nâng cao vạt váy xanh dài lượt thượt. Em 
cố gắng xoay xở để nhìn ra phía sau mình. Nghĩa là em di chuyển để quay lưng về 
phía gương nhằm nhìn thấy được hình ảnh đằng sau thân hình mình trong gương. 
Đôi giày lênh khênh khiến chuyện đó càng trở nên vất vả. Đuôi váy lượt thượt bị 
quấn vào gót giày từ lúc nào khi em di chuyển. Rồi, bỗng, lúc đưa chân bước vòng 
ra sau, gót giày bị vướng khiến em loạng choạng, và “rầm!” – em ngã quay lơ ra 
giữa phòng. Khi ngã xuống, em xô đổ cả cái ghế vẫn dùng vịn tay để “trèo” lên 
giày. Tai hại hơn, vì tủ gương đặt cạnh giường ngủ của bố mẹ nên lúc ngã xuống, 
em đập người vào cạnh giường, đầu va mạnh xuống thành giường. Một cảm giác 
đau điếng khiến em dường như ngừng thở. Mở mắt ra lần thứ nhất, em nhìn thấy 
loà nhoà khuôn mặt tái nhợt, hốt hoảng của mẹ hiện ra giữa khung cửa phòng. Rồi 
em lịm đi, không biết gì nữa.
 Tỉnh lại lần thứ hai, em lại thấy đầu tiên là khuôn mặt mẹ, nhưng lần này 
khuôn mặt ấy không chỉ sợ hãi mà còn đầm đìa nước mắt. Mẹ gần như ôm 
choàng lấy em khi thấy em tỉnh lại. Xung quanh giường em nằm là bố, ông bà, 
và cả một bác sĩ mặc áo trắng nữa. Khuôn mặt mọi người giãn ra, rạng rỡ. Đầu 
em vẫn đau nhói và nặng. Thân thể cũng năng trịch thật khó chịu. Thấy mẹ 
khóc em cũng oà khóc theo. Rồi dần nhớ lại chuyện gì đã xảy ra, lòng em dâng 
lên sự xấu hổ. Em len lén nhìn mọi người, nhưng chẳng có ai nhắc gì về chuyện 
ấy cả. Ai cũng chỉ tỏ ra vui mừng thấy em đã tỉnh táo trở lại. Hồi lâu, vì khóc 
nhiều và mệt, em lại yên tâm ngủ thiếp đi.
 Phải đến mấy ngày hôm sau em mới đỡ đau và dần dần thấy khoẻ lại. Bấy 
giờ, mọi người trong nhà mới thi nhau kể lại chuyện đã xảy ra. Nào là thấy em 
 5 Ngay hôm bố mẹ nó hòa giải và về sống với nhau, nó rủ tôi đem chiếc 
thuyền ra sông thả. Những chiếc thuyền đã không còn thả được. Thế là anh em 
tôi mải miết gấp những chiếc thuyền tre khác. Những chiếc thuyền gấp buổi 
chiều hôm ấy, chiếc nào cũng trôi về tận cuối dòng sông. Điều bí mật giữa tôi 
và bé Nhi còn đến tận bây giờ. Đó cũng là kỷ niệm sâu sắc nhất tuổi thơ tôi các 
bạn ạ!
- Đề 3:
 Suốt bao năm tháng học đường, bên cạnh tôi bao giờ cũng có một hình 
bóng dõi theo. Chính người là nghị lực cho tôi, là nơi tôi trau dồi những kiến 
thức. Học giỏi suốt 3 năm liền là một niềm vui sướng nhưng bên cạnh đó vẫn 
là sự kính trọng, biết ơn vô vàn đối với cô. Chính vì vậy mà mấy năm xa cách 
tôi vẫn không quên được kỉ niệm ấy với người. Người mẹ thứ 2 của tôi, cô Tâm.
 Cô Tâm là giáo viên dạy toán của trường tôi. Dù không còn trẻ nhưng cô là 
người yêu thương học sinh, cô coi học sinh như một phần của mình. Với nhiều 
kinh nghiệm, căn nhà cô không bao giờ thiếu vắng bóng dáng của những đứa 
trẻ. Nhà tôi cách nhà cô có mấy bước chân nên từ năm lớp 2 tôi đã học thêm từ 
đó. Nhờ vậy suốt 3 năm, kiến thức toán của tôi luôn vững chắc. Cô coi tôi như 
một người cháu, cô luôn tự tin về sức học của tôi. Không phụ lòng cô, môn toán 
là môn tôi luôn có những số điểm khá cao. Nhưng năm lớp 6 này chính tôi đã 
khiến cô buồn cũng là nỗi ân hận vô vàn của riêng tôi.
Năm nay là năm tôi bước sang một lớp khác. Với nhiều kiến thức mới mẻ, cô 
tâm vẫn dạy một cách chu đáo, cẩn thận. Ngày tháng trôi qua, cuối cùng cũng 
tới thi học kỳ I. Vẫn tự tin như trước, tôi háo hức đến trường và vào phòng thi. 
Tin tưởng những kiến thức cô ôn luyện, tôi làm gọn mấy câu đầu chỉ sau ít phút. 
Đến bài cuối cùng thì suy nghĩ mãi vẫn ko ra được đáp án. Năm phút, mười 
phút, 30 phút. Lục tung những kiến thức trong đầu vẫn ko ra được. Bất ngờ, 
tiếng trống trường vang lên, tôi cố viết những chữ cuối cùng dù biết kết quả đó 
ko đúng. Đêm đó, tôi trằn trọc ko ngủ, bao lo lắng về danh hiệu học sinh giỏi 
cả về cô khiến tôi bồn chồn không yên. Mình đã quá chủ quan ư? Bài thi dễ vậy 
mà ko ra được, tại sao? Hay là mình đã quá phụ thuộc vào cô, chỉ ôn luyện 
những gì cô dạy mà không tìm hiểu sâu hơn để ra nông nỗi này? Tôi bật khóc, 
tự trách chính bản thân mình.
Hôm phát bài, tay tôi run rẩy cầm bài thi lên, với số điểm 7,75 đập vào mắt 
khiến tôi không tin nổi. Tệ vậy ư! Chỉ có 7.75 sao? Không gian xung quanh tôi 
như bao trùm một màu đen xám xịt cùng nỗi lo lắng ko nguôi. Với mười mấy 
môn học, duy nhất môn toán là môn tôi tự tin nhất. Kiểm tra lần nào tôi cũng 
được 8 trở lên. Lần này lại là con số 7 sao tôi dám nói với cô đây. Bữa tới học 
thêm, tôi rụt rè không vào lớp, tôi sợ phải thấy tâm trạng cô nghe thấy số điểm 
của tôi. Có tiếng cô từ gian nhà sau vang lên: Thủy, vào đi em.
Khi tất cả đã đông đủ, công việc đầu tiên của cô là hỏi số điểm của từng em 
một. Giọng cô vang lên rõ to:
- Trung, thi được mấy điểm?
- Dạ 10 điểm. Trung tự hào nói to
 7