Giáo án Chuyên đề dạy thêm Ngữ văn 6 (Cánh diều) - Chủ đề 10: Bài văn thuyết minh thuật lại một sự kiện

 CHỦ ĐỀ 10:
 BÀI VĂN THUYẾT MINH THUẬT LẠI MỘT SỰ KIỆN
 (6 tiết)
 A. Mục tiêu:
 1. Năng lực: 
 - Phân tích quy trình thực hiện bài viết bài văn thuyết minh thuật lại một 
sự kiện.
 - Vận dụng thực hành làm các đề văn văn thuyết minh cụ thể.
 - Góp phần phát triển các năng lực: tự học, giải quyết vấn đề, hợp tác, sử 
dụng CNTT.
 2. Phẩm chất: 
 - Chăm chỉ: tự giác, nỗ lực hoàn thành các nhiệm vụ học tập.
 - Trách nhiệm: quan tâm đến những sự kiện lớn của đất nước, của địa 
phương.
 B. Phương tiện và học liệu:
 - Máy chiếu, máy chiếu vật thể
 - Các bài văn minh họa
 C. Tiến trình dạy học:
 Các hoạt động của GV và Dự kiến sản phẩm
 HS
 * HĐ 1: Củng cố kiến I. Kiến thức cơ bản
 thức cơ bản về bài văn 1. Thuyết minh
 thuyết minh về một sự Là phương thức giới thiệu những tri thức 
 kiện. khách quan, xác thực và hữu ích về đặc điểm, tính 
 - GV đặt câu hỏi: chất nguyên nhân của các hiện sự vật trong tự 
 1. Thế nào là thuyết minh nhiên và xã hội.
 và bài văn thuyết minh 2. Thuyết minh thuật lại một sự kiện
 thuật lại một sự kiện? Là kiểu bài người viết dùng lời văn và một 
 2. Những nội dung thuyết số phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ để thuật 
 minh thuật lại một sự kiện? lại một sự kiện theo đúng biến trong thực tế, 
 3. Các dạng đề thuyết minh nhằm giúp người đọc, người nghe nắm được 
 thuật lại một sự kiện thường diễn biến của sự kiện và những thông tin liên 
 gặp? quan đến sự kiện ấy.
 - HS độc lập suy nghĩ trả lời 3. Các nội dung thuyết minh thuật lại một sự 
 câu hỏi kiện
 - GV gọi 1,2 HS trả lời; HS - Thuyết minh thuật lại một sự kiện lịch sử
 khác nhận xét, bổ sung. - Thuyết minh thật lại một sự kiện văn hóa, thể 
 - GV tổng hợp kiến thức, thao, du lịch.
 lấy ví dụ làm rõ các nội - Thuyết minh thuật lại một sự kiện trong cuộc 
 dung thuyết minh và dạng sống.
 đề thường gặp 4. Các dạng đề thuyết minh thuật lại một sự 
 - Đề cụ thể: Em hãy thuyết kiện
 minh về lễ hội mùa xuân ở - Dạng đề cụ thể: nêu đầy đủ yêu cầu sự kiện và 
 quê hương em/Hãy thuyết phạm vi cần thuyết minh.
 1 - Kết bài: Cảm nghĩ hoặc lời đánh giá nhận xét 
về ý nghĩa của sự kiện.
*Bước 3: Viết bài
Từ dàn ý đã chuẩn bị, bám sát dàn ý viết thành 
bài văn theo yêu cầu của đề. Khi viết bài cần 
lưu ý:
- Đặt tiêu đề cho bài viết.
- Cần biết kết hợp miêu tả, bộc lộ cảm xúc và 
đưa ra ý kiến nhận xét, đánh giá hợp lý khi 
thuyết minh.
*Bước 4: Kiểm tra và chỉnh sửa bài viết
 Sau khi viết xong bài cần tự đánh giá bài 
viết của mình theo các tiêu chí sau:
 RUBRIC
 Đánh giá bài văn thuyết minh thuật lại một sự 
 kiện
 Mức độ
 Tiêu chí
 Chưa đạt Đạt Tốt
 Sự kiện 
 Sự kiện nổi bật, 
 không có Sự kiện 
 hấp dẫn đang nhận 
 1. Đề tài thật, nổi bật, 
 được sự quan tâm 
 không nổi có thật.
 của nhiều người.
 bật.
 Đặt nhan 
 đề gọi tên 
 Chưa đặt đúng sự Đặt nhan đề hay, 
 2. Nhan được nhan kiện hấp dẫn, thu hút 
 đề đề cho bài được được sự quan tâm 
 viết. thuật lại của người đọc.
 trong bài 
 viết.
 Không có 
 Đưa ra 
 hoặc chưa 
 được 
 đưa ra Thông tin ngắn 
 thông tin, 
 được gọn, đưa ra được 
 3. Sapo nhận 
 thông tin, nhận định sắc bén, 
 định khái 
 nhận định thu hút người đọc.
 quát về 
 khái quát 
 sự kiện.
 về sự kiện.
 Thuật lại Thuật lại Các sự việc, chi 
 4. Sự 
 các sự các sự tiết được thuật lại 
 việc, chi 
 việc, chi việc, chi đầy đủ, chính xác, 
 tiết
 tiết chưa tiết đầy đúng trình tự, có 
 3 - GV tổ chức cho HS trình bày và nhận xét, bổ sung từng bài tập theo bảng 
kiểm.
- GV nhận xét, đánh giá tinh thần làm bài và sản phẩm của HS yêu cầu HS 
dựa trên đánh giá để sửa chữa và hoàn thiện bài viết nộp lại bài cho GV.
1. Kiểu bài thuyết minh thuật lại một sự kiện lịch sử:
a. Định hướng:
- Sự kiện lịch sử phải có thật, không hư cấu tưởng tượng nên thể thuyết minh 
một cách khách quan, trung thực.
- Thể hiện được thái độ, tình cảm (trân trọng, ca ngợi, tự hào) hoặc những 
nhận xét, đánh giá đối với sự kiện lịch sử đó.
b. Đề minh họa: Thuyết minh về ý nghĩa lịch sử của ngày Quốc khánh mùng 
2 tháng 9 năm 1945.
* Dàn ý tham khảo: (dựa vào nội dung đã học từ văn bản “HCM và Tuyên 
ngôn độc lập” song tập trung vào phần ý nghĩa lịch sử của sự kiện)
A. Mở bài:
- Giới thiệu sự kiện LS ngày 2/9/1945 tại Quảng trường Ba Đình lịch sử.
- Mục đích: ôn lại ý nghĩa lịch sử ngày Quốc khánh của dân tộc.
B. Thân bài: Thuyết minh về diễn biến của sự kiện.
- Nhắc lại sự kiện ngày 28/8: Bác từ chiến khu về Hà Nội
- Không khí sáng ngày 2/9 tại quảng trường Ba Đình (kết hợp các yếu tố miêu 
tả, biểu cảm)
- Cùng giờ cả nước cùng hướng về Hà Nội
- Đúng 14h cùng ngày, Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng các các vị lãnh đạo trong 
chính phủ lâm thời bước ra lễ đài.
- Bài hát “Tiến quân ca”vang lên, cờ hoa rộn ràngSau đó, chủ tịch HCM đã 
đọc vang bản tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nước VN dân chủ cộng hòa.
- Những ý nghĩa lịch sử của ngày quốc khánh 2/9:
+ Là dấu ấn khai sinh ra nước Việt Nam ta
+ Mở ra kỉ nguyên mới cho dân tộc
+ Trở thành ngày quốc khánh của dân tộc
+ Là lời nhắc nhở mọi người phải biết trân trọng, gìn giữ và phát huy thành 
quả của các thế hệ cha mẹ.
C. Kết bài:
- Cảm xúc, đánh giá của người viết về sự kiện.
- Liên hệ bản thân cần phát huy thành quả của các thế hệ cha anh.
2. Kiểu bài thuyết minh thuật lại một sự kiện văn hóa, thể thao, du lịch:
a. Định hướng:
- Bài viết phải thể hiện được những đặc trưng nổi bật riêng biệt của sự kiện là 
ngoài tính trang nghiêm còn có sự sôi động vui nhộn.
- Cần tái hiện được khung cảnh, không khí chung từ bao quát đến nơi diễn ra 
sự kiện.
- Thuật lại được diễn biến chính của sự kiện theo trình tự thời gian bằng thông 
tin chính xác, tin cậy.
 5 - Khẳng định ý nghĩa, giá trị của lễ hội làng Gióng.
- Thể hiện tình cảm tự hào, trân trọng và ý thức giữ gìn, phát huy và quảng bá 
với bạn bè trong và ngoài nước.
3. Kiểu bài thuyết minh thuật lại một sự kiện trong đời sống
a. Định hướng:
- Sự kiện thuyết minh rất gần gũi với cuộc sống. Có thể là buổi sinh nhật, buổi 
lễ chào cờ, lễ tổng kết năm học, hội diễn văn nghệ ở xóm... Nên hầu hết người 
viết đều có điều kiện do trực tiếp được tham gia hoặc chứng kiến.
- Do người viết được trực tiếp tham gia và chứng kiến nên dễ dàng miêu tả, 
đồng thời bộc lộ được cảm xúc, đánh giá, nhận xét. Vì vậy, phải biết lựa chọn 
và sử dụng hợp lý, tránh sự lạm dụng các yếu tố khác (như sa vào tả, kể, biểu 
cảm) làm mất đi tính chất của bài thuyết minh.
- Có những sự kiện như lễ sinh nhật, sinh hoạt lớp... người điều khiển có thể 
thực hiện các sự việc trong sự kiện chưa hợp lý thì người viết có thể sắp xếp lại 
hợp lý hơn.
b. Đề bài minh họa: Thuyết minh về buổi lễ chào cờ ở trường em
*Dàn bài tham khảo:
A. Mở bài:
Giới thiệu buổi lễ chào cờ và vai trò của nghi lễ này trong trường học.
B. Thân bài:
* Lý do có nghi lễ chào cờ:
- Thể hiện sự tôn nghiêm trong trường học.
- Tổng kết, đánh giá ưu nhược điểm trong các hoạt động dạy và học của tuần 
trước, đề ra kế hoạch và biện pháp thực hiện của tuần tiếp theo.
* Diễn biến của buổi lễ chào cờ:
- Thời gian: sáng thứ Hai hàng tuần.
- Địa điểm: sân trường
- Sự chuẩn bị:
+ Cơ sở vật chất: bàn ghế, bục phát biểu, hoa trang trí...
+ Giáo viên và học sinh: trang phục, tác phong, hoạt động...
- Diễn biến của buổi lễ:
+ Nghi lễ hát: Quốc Ca, Đội Ca
+ Lớp trực tuần lên nhận xét, ưu khuyết điểm và xếp loại các lớp trong tuần.
+ Cô tổng phụ trách tổng kết, đánh giá, khen thưởng, phê bình ...và nêu nhiệm 
vụ của tuần tới.
+ Thầy hiệu trưởng lên phát biểu.
+ Nội dung sinh hoạt dưới cờ theo chủ đề.
+ Kết thúc buổi lễ, học sinh vào lớp học.
C. Kết bài:
 7