Giáo án Bộ 16 Chuyên đề Bồi dưỡng HSG Ngữ văn 7 - Chuyên đề 7: Viết bài văn kể lại sự việc có thật liên quan đến nhân vật hoặc sự kiện lịch sử

 Ngày soạn: 
Ngày dạy: 
BUỔI 10:
 CHUYÊN ĐỀ 7: VIẾT BÀI VĂN KỂ LẠI SỰ VIỆC CÓ THẬT LIÊN QUAN 
 ĐẾN NHÂN VẬT HOẶC SỰ KIỆN LỊCH SỬ.
 (Dùng chung 3 bộ sách)
 Thời lượng: 3 tiết
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Thấy được chức năng của bài văn kể lại sự việc có thật liên quan đến một nhân vật 
hoặc sự kiện lịch sử. 
- Viết bài văn kể lại sự việc có thật liên quan đến một nhân vật hoặc sự kiện lịch sử. 
Bài viết có sử dụng yếu tố miêu tả; sắp xếp các sự việc theo trật tự trước sau, quan 
hệ nhân quả.
2. Năng lực
a. Năng lực chung
- Năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tự quản bản thân, năng lực giao tiếp, năng lực 
hợp tác...
b. Năng lực riêng biệt:
 - Năng lực thu thập thông tin liên quan đến đề bài.
 - Năng lực trình bày suy nghĩ, cảm nhận của cá nhân.
 - Năng lực hợp tác khi trao đổi, thảo luận.
 - Năng lực viết, tạo lập văn bản.
3. Phẩm chất: Ý thức tự giác, tích cực trong học tập.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
 1. Chuẩn bị của giáo viên: 
- KHBD, PHT 
2. Chuẩn bị của học sinh: Vở ghi.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. HOẠT ĐỘNG MỞ ĐẦU/KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập 
của mình. HS khắc sâu kiến thức nội dung bài học.
b. Nội dung: HS huy động tri thức đã có để trả lời câu hỏi.
c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS.
d. Tổ chức thực hiện: Hoạt động 1: Tìm hiểu chung về viết I.Tìm hiểu chung về viết bài văn kể 
bài văn kể lại sự việc có thật liên quan lại sự việc có thật liên quan đến nhân 
đến nhân vật hoặc sự kiện lịch sử. vật hoặc sự kiện lịch sử.
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ 1.Thế nào là bài văn kể lại sự việc có 
 thật liên quan đến nhân vật hoặc sự 
- Gv chuyển giao nhiệm vụ: kiện lịch sử?
? Thế nào là bài văn kể lại sự việc có - Sự việc có thật là sự việc đã xảy ra 
thật liên quan đến nhân vật hoặc sự kiện trong đời thực, không hư cấu, tưởng 
lịch sử? tượng; được nhiều người biết hoặc 
 chứng kiến, có sử sách ghi lại
? Những yêu cầu đối với bài văn kể lại 
sự việc có thật liên quan đến nhân vật + Nhân vật hoặc sự kiện không chỉ có 
hoặc sự kiện lịch sử? trong lịch sử đấu tranh giữ nước mà còn 
 là những con người hoặc sự kiện trong 
? Bố cục bài văn kể lại sự việc có thật các lĩnh vực lao động, văn hóa, khoa 
liên quan đến nhân vật hoặc sự kiện lịch học. 
sử.
 + Các câu chuyện liên quan đến sự kiện 
? Các kiểu bài văn kể lại sự việc có thật hoặc nhân vật lịch sử thường được kể lại 
liên quan đến nhân vật hoặc sự kiện lịch bởi người chứng kiến hoặc được sưu 
sử. tầm, nghiên cứu và thể hiện lại qua sách, 
 báo, phim ảnh
? Các dạng đề của bài văn kể lại sự việc 
 - Bài văn kể lại một sự việc có thật liên 
có thật liên quan đến nhân vật hoặc sự 
 quan đến nhân vật hoặc sự kiện lịch sử 
kiện lịch sử.
 là một kiểu bài thuật lại một sự việc có 
- HS tiếp nhận nhiệm vụ thật giúp người đọc, người nghe hiểu về 
 sự việc qua đó hiểu về nhân vật và sự 
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ kiện lịch sử có liên quan.
- HS trao đổi hoàn thiện bài tập Ví dụ:
- GV quan sát, hỗ trợ - Kể lại cuộc đời Đại tướng Võ Nguyên 
 Giáp.
Bước 3: Báo cáo, thảo luận
 - Kể lại cuộc đời chị Võ Thị Sáu. + Kể lại diễn biến của sự việc theo một 
trình tự hợp lí.
+ Nêu ý nghĩa của sự việc.
-Kết bài: 
+ Nhấn mạnh lại ý nghĩa của sự việc.
+ Cảm xúc, suy nghĩ của người viết.
4. Các kiểu bài văn kể lại sự việc có 
thật liên quan đến nhân vật hoặc sự 
kiện lịch sử.
- Kể lại một sự việc có thật liên quan đến 
nhân vật lịch sử (trong các lĩnh vực: giữ 
nước, văn hóa, thể thao, cuộc sống hàng 
ngày,).
- Kể lại một sự việc có thật liên quan đến 
sự kiện lịch sử (trong các lĩnh vực: giữ 
nước, văn hóa, thể thao, cuộc sống hàng 
ngày,).
Lưu ý: Mặc dù hai yêu tố chính của văn 
tự sự là nhân vật và sự việc nhưng bài 
văn kể lại sự việc về nhân vật thì 
nghiêng về nhân vật còn bài văn kể lại 
sự việc, sự kiện thì nghiêng về sự việc, 
sự kiện (dù có nhân vật).
5. Các dạng đề của bài văn kể lại sự 
việc có thật liên quan đến nhân vật 
hoặc sự kiện lịch sử.
- Dạng đề mở: là dạng đề không cụ thể 
về sự việc, nhân vật, sự kiện. Ví dụ 2: Trong cuộc sống đời thường, 
 Nguyễn Ngọc Mạnh là một người hùng. 
 Hãy kể lại một sự việc có thật liên quan 
 đến nhân vật này.
 (Bởi đề quá cụ thể sẽ là áp lực đối với 
 học sinh. Vậy nên chỉ giới hạn ở lĩnh 
 vực nào đó để học sinh lựa chọn đối 
 tượng cụ thể sẽ phát huy được năng 
 lực của học sinh hơn như: Giữ gìn và 
 bảo vệ Tổ quốc, khoa học, lao động, 
 hoặc cụ thể về thời gian như: 
 Chống phong kiến Phương Bắc, 
 chống Pháp, chống Mĩ, hòa bình hay 
Hoạt động 2: Phương pháp viết bài cuộc sống đời thường,)
văn kể lại sự việc có thật liên quan II. Phương pháp viết bài văn kể lại sự 
đến nhân vật hoặc sự kiện lịch sử. việc có thật liên quan đến nhân vật 
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ hoặc sự kiện lịch sử.
 Bước 1: Chuẩn bị trước khi viết
- Gv chuyển giao nhiệm vụ: 
 a. Lựa chọn đề tài:
? Nêu cụ thể các bước tiến hành viết bài 
văn kể lại sự việc có thật liên quan đến - Mục đích viết bài này là gì? (Chia sẻ 
nhân vật hoặc sự kiện lịch sử. để nhiều người cùng biết và truyền cảm 
 hứng tới người đọc)
? Tìm ý và lập dàn ý cho kiểu bài này 
như thế nào? - Người đọc bài viết này là ai?(Bạn bè, 
 thầy cô, những người quan tâm)
? Mở bài, kết bài trực tiếp và gián tiếp 
triển khai như thế nào? Ví dụ. - Nội dung và cách viết như thế nào?
? Khi viết bài cần lưu ý điều gì? Để từ đó:
- HS tiếp nhận nhiệm vụ - Lựa chọn sự việc có thật (thuộc các 
 lĩnh vực như: kinh tế, chính trị, văn hóa, 
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ cuộc sống đời thường,) với yêu cầu của chương trình đổi mới - Ấn tượng chung về nhân vật hoặc sự 
(lớp 7) kiện được kể.
- Bản chất của kiểu bài này là kể về sự HS cần vận dụng linh hoạt khi mở bài, 
việc có thật “liên quan” nghĩa là “về” có thể chọn nhiều cách mở bài khác 
hoặc “của” nhân vật hoặc sự kiện lịch nhau.
sử được kể. Vì vậy, hiểu đúng phải là: 
 Ví dụ Em đã học và đọc nhiều câu 
Kể về một sự việc có thật về (của) nhân 
 chuyện lịch sử, hãy viết bài văn kể lại sự 
vật hoặc sự kiện lịch sử được kể.
 việc liên quan đến một nhân vật hoặc sự 
Về ngôi kể: kiện lịch sử mà em yêu thích.
- Nhân vật hoặc sự kiện được kể trong *Mở bài gián tiếp:
bài văn là nhân vật, sự kiện lịch sử nên 
 Mở bài tham khảo 1: Dân tộc Việt 
chỉ kể ở ngôi thứ nhất=> Khó với học 
 Nam trong quá khứ và hiện tại luôn rất 
sinh lớp 7 vì ngôi thứ nhất thường là anh hùng, dũng cảm, kiên trung xây 
nhập vai nhân vật mà nhân vật lịch sử dựng và bảo vệ đất nước. Có rất nhiều 
không phải nhân vật nào cũng có thể những tấm gương người anh hùng đã 
nhập vai được. không tiếc máu xương để bảo vệ độc lập, 
 tự do cho dân tộc. Anh Kim Đồng là một 
- Nếu sử dụng ngôi thứ nhất thì chỉ có người như vậy.
thể xảy ra khi người kể chứng kiến một Mở bài tham khảo 2: Trong lịch sử 
sự việc nào đó có liên quan đến nhân vật chống giặc ngoại xâm của dân tộc từ xưa 
hoặc sự kiện lịch sử. Ví dụ: Năm nào đến nay có biết bao tấm gương anh hùng 
cũng vậy, cứ đến tháng Tám âm lịch, gia đã xả thân vì nước vì dân. Tên tuổi và 
đình em tổ chức đi lễ hội Đền Trần. Đây công lao đóng góp của họ đã in sâu trong 
là lễ hội mà em có nhiều ấn tượng nhất lòng mỗi người con đất Việt. Trong số 
bởi vì lễ hội này liên quan đến một nhân đó, người anh hùng Nguyễn Văn Xđã 
vật lịch sử là Hưng Đạo Vương Trần để lại trong lòng em những ấn tượng khó 
Quốc Tuấn hay còn gọi là Trần Hưng phai mờ.
Đạo-người có công rất lớn trong ba lần 
 *Mở bài gián tiếp:
kháng chiến chống quân xâm lược 
Mông –Nguyên ở nước ta. - Mở bài từ sự trải nghiệm của bản thân:
- Hoặc chỉ sử dụng ngôi thứ nhất khi + Trải nghiệm được dự lễ hội rồi kể
người kể nhập vai nhân vật để kể=>khó 
vì người kể khó có thể hiểu được suy dụng các bước ở phần phương pháp lao rất lớn trong cuộc kháng chiến chống 
chung. Song cần lưu ý: Mông-Nguyên thời Trần thế kỉ XIII.
- Trọng tâm của kiểu bài này là kể một - Mở bài từ niềm say mê yêu thích bộ 
sự việc có thật về sự kiện lịch sử. Vì vậy môn.
cả sự việc và sự kiện phải có thật không 
 Mở bài tham khảo: Trong những môn 
hư cấu tưởng tượng.
 học ở trường, em đặc biệt yêu thích môn 
- Có rất nhiều sự việc về các sự kiện lịch lịch sử. Vì mỗi lần đọc những trang sử 
sử. Tuy nhiên nên chọn những sự việc vàng của dân tộc, em cảm thấy vô cùng 
có thật (thuộc một trong những lĩnh tự hào về các vị anh hùng dân tộc, trong 
vực: chống giặc ngoại xâm, văn hóa, thể đó có Hưng Đạo Vương Trần Quốc 
thao, ) nhưng phải được mọi người Tuấn-người có công rất lớn trong ba lần 
biết đến, thừa nhận thì bài viết mới có kháng chiến chống Mông Nguyên.
sức thuyết phục.
 Thân bài
+ Các sự việc phải được sắp xếp theo 
 - Gợi lại bối cảnh, không gian, thời gian 
trình tự hợp lí và có thể linh hoạt nhiều 
 xảy ra sự việc
cách kể (kể xuôi, kể ngược) đề bài viết 
hấp dẫn hơn. - Kể lại diễn biến của sự việc theo một 
 trình tự hợp lí.
+ Kết hợp các yếu tố miêu tả, biểu 
cảm,nhưng không được lạm dụng - Nêu ý nghĩa của sự việc.
chúng mà làm mất đi tính chất “kể” của 
 Lưu ý: Có thể sử dụng yếu tố miêu tả, 
bài viết.
 tư liệu, tranh ảnh phù hợp, tránh lạm 
+ Khi kể về sự kiện phải gắn liền với dụng.
nhân vật lịch sử hoặc nhân vật nổi tiếng 
 Kết bài
để tăng độ chính xác, tin cậy.
 - Nêu suy nghĩ và ấn tượng của người 
 viết về sự việc.
 Có thể viết kết bài bằng các cách sau:
 - Kết bài bằng cách khẳng định giá trị 
 nhân vật, sự kiện lịch sử theo thời gian.