Giáo án Bộ 16 Chuyên đề Bồi dưỡng HSG Ngữ văn 7 - Chuyên đề 11: Viết văn bản thuyết minh về một quy tắc hay luật lệ trong trò chơi hoặc hoạt động

 Ngày soạn: 
Ngày dạy: 
BUỔI 15: 
 CHUYÊN ĐỀ 11: VIẾT VĂN BẢN THUYẾT MINH VỀ MỘT QUY TẮC 
 HAY LUẬT LỆ TRONG TRÒ CHƠI HOẶC HOẠT ĐỘNG
 (Dùng chung 3 bộ sách)
 Thời lượng: 6 tiết
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức: 
- Nắm được cấu trúc tương đối ổn định của kiểu bài viết thuyết minh về một quy tắc 
hoặc luật lệ trong trò chơi hay hoạt động.
- Viết bài văn thuyết minh một quy tắc hoặc luật lệ trong trò chơi hay hoạt động.
2. Năng lực
a. Năng lực chung
- Năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tự quản bản thân, năng lực giao tiếp, năng lực 
hợp tác...
b. Năng lực riêng biệt:
- HS nắm được cấu trúc tương đối ổn định của kiểu bài viết thuyết minh về một quy 
tắc hoặc luật lệ trong trò chơi hay hoạt động.
- Viết bài văn thuyết minh về một quy tắc hoặc luật lệ trong trò chơi hay hoạt động 
quen thuộc với mình hoặc được bản thân tìm hiểu kĩ qua sách báo và các phương 
tiện truyền thông khác.
3. Phẩm chất: 
- Chăm chỉ: HS có ý thức vận dụng bài học vào các tình huống, hoàn cảnh thực tế 
đời sống của bản thân. 
- Trách nhiệm: Làm chủ được bản thân trong quá trình học tập, có ý thức vận dụng 
kiến thức vào giao tiếp và tạo lập văn bản.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
- KHBD, STK
- PHT 
- Vở ghi.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. HOẠT ĐỘNG MỞ ĐẦU
a. Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập 
của mình. HS khắc sâu kiến thức nội dung bài học.
b. Nội dung: HS huy động tri thức đã có để trả lời câu hỏi. chơi thể hiện sự 
khéo léo, mạnh 
mẽ của mình.
Câu 4: Sắp xếp 
các kí tự sau để 
thành tên một 
trò chơi
ả/o/a/b/b/n/h/y/
ố
Câu 5: Đây là 
một dịp được 
mong đợt nhất 
trong năm của 
người Việt 
Nam.
Câu 6: Đây là 
tên một hội thi 
nổi tiếng ở 
Đồng Vân?
m/t/ơ/h/ổ/c/i
Câu 7: Cũng gọi 
là chơi 5-10 là 
trò chơi phổ 
biến của trẻ em, 
số lượng người 
chơi không hạn 
chế (nhưng ít 
nhất là ba). Mục 
đích là một 
người đi tìm còn 
những người kia 
lẩn trốn.
Câu 8: Trò chơi 
dùng 2 cây tre, 
trên đó cột hai 
cái khấc cũng 
bằng tre làm 
bàn đạp để đứng 
lên đó đi thay 
chân. GV dẫn dắt vào 
 bài.
2.HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
a. Mục tiêu: Nhận biết được các yêu cầu của bài văn thuyết minh một quy tắc hoặc 
luật lệ trong trò chơi hoặc hoạt động.
b. Nội dung: Hs chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi.
c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS 
d. Tổ chức thực hiện:
 HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM
 Hoạt động 1: Tìm hiểu chung về văn I. Tìm hiểu chung về văn bản thuyết 
 bản thuyết minh về một quy tắc hay minh về một quy tắc hay luật lệ trong 
 luật lệ trong trò chơi hoặc hoạt động trò chơi hoặc hoạt động
 Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ 1. Thế nào là văn bản thuyết minh về 
 học tập một quy tắc hay luật lệ trong trò chơi 
 hoặc hoạt động?
 ? Thế nào là văn bản thuyết minh về 
 một quy tắc hay luật lệ trong trò chơi Viết văn bản thuyết minh về một 
 hoặc hoạt động? quy tắc hay luật lệ trong trò chơi hoặc 
 hoạt động là thuyết minh, giới thiệu 
 ? Những yêu cầu đối với bài văn thuyết những quy định, chuẩn mực hoặc các 
 minh về quy tắc hay luật lệ của một hoạt công thức, kết luận tổng quát buộc các 
 động hoặc trò chơi. thành viên tham gia hoạt động hay trò 
 chơi ấy cần tôn trọng và tuân thủ; nhằm 
 ? Các dạng đề viết văn bản thuyết minh đảm bảo sự an toàn và hiệu quả cho trò 
 về một quy tắc hay luật lệ trong trò chơi chơi hoặc hoạt động.
 hoặc hoạt động
 2. Những yêu cầu đối với bài văn 
 Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học thuyết minh về quy tắc hay luật lệ của 
 một hoạt động hoặc trò chơi.
 tập
 - HS nghe câu hỏi, suy nghĩ trả lời. - Xác định hoạt động hoặc trò chơi cần 
 thuyết minh Ví dụ: Viết bài văn bản thuyết minh về 
 quy tắc hoặc luật lệ trong trò chơi dân 
 gian mà em yêu thích.
Hoạt động 1: Phương pháp viết văn Với dạng đề này, HS có thể tùy ý lựa 
bản thuyết minh về một quy tắc hay chọn một trò chơi dân gian mà mình yêu 
luật lệ trong trò chơi hoặc hoạt động thích.
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ II. Phương pháp viết văn bản thuyết 
học tập minh về một quy tắc hay luật lệ trong 
 trò chơi hoặc hoạt động
? Em chuẩn bị trước khi viết như thế 
nào? 1. Phương pháp chung
? Tìm ý và lập dàn ý ra sao? Bước 1: Chuẩn bị trước khi viết
? Mở bài gián tiếp bằng những cách - Xác định trò chơi hoặc hoạt động: Lựa 
nào? Ví dụ. chọn trò chơi hay hoạt động mà em yêu 
 thích hoặc thuyết minh về trò chơi hay 
? Kết bài em triển khai đoạn văn như thế hoạt động được yêu cầu trong đề bài.
nào?
 - Xác định mục đích làm bài: Cung cấp 
? Khi viết bài cần chú ý điều gì? cho người đọc, người nghe những thông 
 tin về quy tắc hay luật lệ trong trò chơi 
? Khi viết bài xong em làm gì ở bước hoặc hoạt động, thu hút mọi người cùng 
tiếp theo. tham gia.
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học -Thu thập tư liệu: Tìm hiểu thêm thông 
 tin và thu thập tranh, ảnh về hoạt động 
tập
 hay trò chơi định thuyết minh.
- HS nghe câu hỏi, suy nghĩ trả lời.
 Bước 2: Tìm ý và lập dàn ý
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và 
 a.Tìm ý:
thảo luận - Trò chơi pháo đất
- Thi thả diều
- Chơi cướp cờ
- Thi thổi cơm
- Hát đối đáp.
- .
Nếu chọn trò chơi thả diều thì có thể viết 
mở bài như sau:
Mở bài trực tiếp: Nhắc đến trò chơi 
dân gian của Việt Nam, chúng ta không 
thể không nhắc đến trò chơi thả diều. 
Một trò chơi xuất hiện từ rất lâu rồi 
nhưng vẫn còn tồn tại đến tận ngày hôm 
nay. Những cánh diều tuổi thơ sẽ mãi là 
kỉ niệm mà chúng ta mãi không quên.
Mở bài gián tiếp:
- Mở bài từ sự trải nghiệm về trò chơi: 
Mở bài tham khảo: Năm nào cũng vậy, 
cứ đến hè là em được bố mẹ cho về quê 
ngoại chơi. Em và những đứa bạn ở quê 
được trải nghiệm rất nhiều trò chơi dân 
gian nhưng trò chơi hấp dẫn và thú vị 
mà em thích nhất có lẽ là trò chơi thả 
diều. diều từ lâu đã là một trò chơi dân gian 
gắn bó với nhiều thế hệ người Việt Nam.
- Mở bài thông qua việc giới thiệu các 
trò chơi dân gian và nhấn mạnh trò 
chơi định thuyết minh.
Mở bài tham khảo: Chẳng biết có từ 
khi nào nữa mà những trò chơi dân gian 
cứ dần dần rồi dần dần trở thành những 
trò chơi không thể thiếu đối với tất cả 
những đứa trẻ không chỉ ở thôn quê mà 
còn ở thành thị nữa. Những trò chơi dân 
gian chẳng phải chỉ dành cho trẻ em mà 
nó dành cho tất cả mọi lứa tuổi. Nói đến 
những trò chơi dân gian ta không thể 
không nhắc đến một trò chơi gắn liền 
đối với chúng ta đó là trò chơi thả diều.
*Thân bài:
- Giới thiệu hoàn cảnh diễn ra và đối 
tượng tham gia hoạt động hay trò chơi.
- Miêu tả quy tắc hoặc luật lệ của trò 
chơi hay hoạt động
- Nêu trình tự của trò chơi hay hoạt 
động
- Tác dụng của trò chơi hay hoạt động
*Kết bài: Ý nghĩa của trò chơi hay 
hoạt động đối với cuộc sống con người. Kết bài tham khảo: Trò chơi thả diều 
không chỉ tượng trưng cho ước mơ khát 
vọng tuổi thơ mà còn là nét đẹp văn hóa 
dân gian. Tuy nhiên hiện nay với nền 
công nghệ vượt bậc mà nhiều trò chơi ra 
đời thay thế cho những trò chơi dân gian 
trong đó có trò chơi thả diều. Chính vì 
vậy, mọi người cần chung tay gìn giữ 
những giá trị truyền thống của dân tộc 
nói chung và những trò chơi dân gian 
nói riêng đặc biệt là trò chơi thả diều. 
Bước 3: Viết bài
- Dựa vào dàn ý đã làm để viết thành bài 
văn thuyết minh.
- Trong khi viết có thể kết hợp các thông 
tin em tham khảo được về trò chơi hay 
hoạt động hoặc liên hệ với những trải 
nghiệm của riêng em (nếu có).
- Mỗi quy tắc, luật lệ của trò chơi hay 
hoạt động trình bày thành một đoạn văn, 
giữa các đoạn nên dùng các từ chuyển 
tiếp phù hợp để thể hiện sự thay đổi nội 
dung trong quy tắc hoặc luật lệ.
Bước 4: Chỉnh sửa bài viết
Rà soát, chỉnh sửa bài viết theo những 
gợi ý trong bảng sau: + Hướng dẫn dùng bảng kiểm để tự sinh thoát khỏi thế giới ảo. Từ những 
kiểm tra, điều chỉnh bài viết; sau đó trải nghiệm của bản thân về các trò 
dùng bảng kiểm để nhận xét bài của bạn chơi dân gian mà em đã tham gia ở 
- HS tiếp nhận nhiệm vụ.
 trường, hãy viết bài văn thuyết minh về 
Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực 
hiện nhiệm vụ luật lệ một trò chơi dân gian mà em yêu 
- HS thảo luận, viết bài thích.
- Gv quan sát, hỗ trợ
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và Hướng dẫn làm bài
thảo luận
- HS trình bày sản phẩm thảo luận Bước 1: Chuẩn bị trước khi viết
- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời 
của bạn. - Lựa chọn đề tài: Đề yêu cầu viết bài 
Bước 4: Kết luận, nhận định
 văn thuyết minh về luật lệ một trò chơi 
- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến 
thức dân gian mà em yêu thích ở môi trường 
 học đường. Do đó cần chọn một trong 
 những trò chơi mà bản thân đã tham gia 
 như: ô ăn quan, chơi chuyền, oẳn tù tì, 
 kéo co, nhảy bao bố, cướp cờ, bịt mắt 
 bắt dê, dung dăng dung dẻ, rồng rắn lên 
 mây, nhảy dây,..để thuyết minh.
 - Xác định mục đích làm bài: Cung 
 cấp cho người đọc, người nghe những 
 luật lệ của một trong những trò chơi dân 
 gian mà bản thân đã tham gia.
 - Thu thập tài liệu: Tìm hiểu thêm 
 thông tin, thu thập tranh ảnh về trò chơi 
 dân gian mà bản thân đã tham gia trên 
 các phương tiện thông tin đại chúng, các 
 tài liệu sách, báo,
 Bước 2: Tìm ý và lập dàn ý