Giáo án Bộ 16 Chuyên đề Bồi dưỡng HSG Ngữ văn 7 - Chuyên đề 1: Viết đoạn văn ghi lại cảm xúc về một bài thơ bốn chữ, năm chữ

 TÓM TẮT NỘI DUNG CÁC CHUYÊN ĐỀ BỒI DƯỠNG HSG VĂN 7
 Buổi Chuyên đề Tên chuyên đề Thời 
 lượng
1 1 Viết đoạn văn ghi lại cảm xúc về một bài thơ bốn 3 tiết
 chữ, năm chữ
2 1 Viết đoạn văn ghi lại cảm xúc về một bài thơ bốn 3 tiết
 chữ, năm chữ (tt)
3 2 Viết bài văn biểu cảm về con người hoặc sự việc 3 tiết
4 3 Viết bài văn phân tích đặc điểm nhân vật trong 3 tiết
 một tác phẩm văn học
5 3 Viết bài văn phân tích đặc điểm nhân vật trong 3 tiết
 một tác phẩm văn học (tt)
6 4 Luyện đề kiểm tra 3 tiết
7 5 Viết bài văn nghị luận về một vấn đề trong đời 3 tiết
 sống
8 5 Viết bài văn nghị luận về câu chuyện, nghị luận về 3 tiết
 bức tranh (tt)
9 6 Rèn kĩ năng làm bài đọc hiểu 3 tiết
10 7 Viết bài văn kể lại sự việc có thật liên quan đến 3 tiết
 nhân vật hoặc sự kiện lịch sử
11 7 Viết bài văn kể lại sự việc có thật liên quan đến 3 tiết
 nhân vật hoặc sự kiện lịch sử(tt)
12 8 Luyện đề kiểm tra 3 tiết
13 9 Kỹ năng làm bài tập về các biện pháp tu từ (đã 3 tiết
 học) - Viết được đoạn văn có cấu tạo 3 phần: mở đoạn, thân đoạn, kết đoạn, số lượng 
câu đúng quy định. 
- Nêu được ấn tượng, cảm xúc về một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ.
2. Năng lực
 a. Năng lực chung
 - Năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tự quản bản thân, năng lực giao tiếp, 
 năng lực hợp tác...
 b. Năng lực riêng biệt
 - Năng lực thu thập thông tin liên quan đến bài học.
 - Năng lực hợp tác khi trao đổi, thảo luận, hoàn thành đoạn văn ghi lại cảm 
 xúc về một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ.
 - Năng lực tiếp thu tri thức, kĩ năng viết đoạn văn.
3. Phẩm chất:
 - Nghiêm túc trong học tập.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
- KHBD, STK.
- Vở ghi.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
 1. Chuẩn bị của giáo viên: Bước 4: Kết luận, nhận định
- GV nhận xét, khen và biểu dương các HS phát biểu, đọc bài tốt.
- Từ chia sẻ của HS, GV dẫn dắt vào bài học mới: Trong chương trình Ngữ văn lớp 
6, em đã được tìm hiểu và thực hành cách viết đoạn văn ghi lại cảm xúc về một bài 
thơ. Trong phần Viết của bài học này, em sẽ tiếp tục được học cách viết một đoạn 
văn như thế.
2. ÔN TẬP KIẾN THỨC CƠ BẢN
a. Mục tiêu: Giúp HS ôn tập, nắm chắc các đơn vị kiến thức của bài học .
b. Nội dung hoạt động: Vận dụng các phương pháp đàm thoại gợi mở, hoạt động 
nhóm để ôn tập.
 c. Sản phẩm: Câu trả lời cá nhân hoặc sản phẩm nhóm.
d. Tổ chức thực hiện hoạt động.
 HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Hoạt động 1: Tìm hiểu chung về đoạn I/Tìm hiểu chung về đoạn văn ghi lại 
văn ghi lại cảm xúc về một bài thơ bốn cảm xúc về một bài thơ bốn chữ, năm 
chữ, năm chữ chữ:
Nhiệm vụ 1: Thế nào là đoạn văn? 1/Thế nào là đoạn văn?
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
 - GV hướng dẫn HS ôn lại kiến thức cơ Đoạn văn là đơn vị trực tiếp tạo nên văn 
bản đoạn văn bằng phương pháp hỏi đáp, bản, biểu đạt nội dung tương đối trọn vẹn. 
đàm thoại gợi mở, hoạt động nhóm, trò Về hình thức, đoạn văn thường do nhiều 
chơi,.. câu tạo thành, được bắt đầu bằng chữ viết 
 - HS lần lượt trả lời nhanh câu hỏi của hoa lùi đầu dòng và kết thúc bằng dấu 
GV về các đơn vị kiến thức cơ bản của chấm xuống dòng.
bài học.
 Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
 - HS tích cực trả lời.
 - GV khích lệ, động viên GV nhận xét, bổ sung, chốt kiến thức. thích hợp cho nội dung ngợi ca, hoặc kể 
 chuyện. Thể thơ 4 chữ giản dị, gần gũi với 
 những bài hát đồng dao.
 - Sử dụng ngôi thứ nhất để chia sẻ.
 - Khái quát được cảm xúc về bài thơ.
 - Bố cục bài viết gồm 3 phần: Mở đoạn, 
 thân đoạn, kết đoạn.
Nhiệm vụ 4: Tìm hiểu các dạng đề viết 
 4/Các dạng đề viết đoạn văn ghi lại cảm 
đoạn văn ghi lại cảm xúc về một bài xúc về một bài thơ bốn chữ, năm chữ:
thơ bốn chữ, năm chữ Dạng 1: Cảm nhận chung về bài 
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: thơ/đoạn thơ bốn chữ, năm chữ
- GV đặt câu hỏi ? Viết đoạn văn ghi lại Ví dụ: 
cảm xúc về một bài thơ bốn chữ, năm chữ - Viết đoạn văn cảm nhận cái hay của bài 
thường có những dạng đề nào? thơ/đoạn thơ bốn chữ hoặc năm chữ.
 - Viết đoạn văn cảm nhận về một đoạn 
- HS tiếp nhận nhiệm vụ thơ mà em yêu thích trong bài thơ “Nắng 
 Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ hồng” của nhà thơ Bảo Ngọc/ “Mẹ” (Đỗ 
- HS nghe câu hỏi và trả lời. Trung Lai)/ “Ông đồ” (Vũ Đình Liên)
 Bước 3: Báo cáo, thảo luận Dạng 2: Cảm nhận một khía cạnh nội 
 - HS lần lượt trả lời các câu hỏi của GV. dung hoặc nghệ thuật nổi bật trong bài 
 - Các HS khác nhận xét, bổ sung. thơ/đoạn thơ.
 Ví dụ: 
Dự kiến sản phẩm
 - Viết đoạn văn ghi lại cảm nhận về hình 
- Cảm nhận chung về bài thơ/đoạn thơ ảnh người lính trong bài thơ “Đồng dao 
bốn chữ, năm chữ mùa xuân” của Nguyễn Khoa Điềm.
- Cảm nhận một khía cạnh nội dung hoặc - Viết đoạn văn ghi lại cảm nhận của em 
nghệ thuật nổi bật trong bài thơ/đoạn thơ. về bức tranh mùa xuân trong bài “Mùa 
 Bước 4: Kết luận, nhận định xuân nho nhỏ” của Thanh Hải.
GV nhận xét, bổ sung, chốt kiến thức. - Viết đoạn văn ghi lại cảm nhận của em 
 về cái hay của biện pháp tu từ được sử 
 dụng trong khổ thơ sau:
 Mọc giữa dòng sông xanh
 Một bông hoa tím biếc
 Ôi con chim chiền chiện
 Hót chi mà vang trời
 Từng giọt long lanh rơi
 Tôi đưa tay tôi hứng.
Nhiệm vụ 5: Tìm hiểu kỹ năng viết (Mùa xuân nho nhỏ, Thanh Hải)
đoạn văn ghi lại cảm xúc về một bài c. Cách viết đoạn văn: 
 - Chú ý độ dài ngắn của đoạn văn theo 
 yêu cầu.
 - Có các cách diễn đạt đoạn văn: Quy nạp, 
 diễn dịch, tổng –phân –hợp, song hành, 
 móc xích. Tuy nhiên với kiểu bài này nên 
 chọn cách triển khai đoạn văn theo cách 
 Tổng – phân – hợp như sau:
 Mở đoạn: 
 - Giới thiệu nhan đề bài thơ, tên tác giả. 
 - Nêu cảm xúc chung về bài thơ.
 Thân đoạn: 
 - Trình bày cảm xúc của bản thân về nội 
 dung và nghệ thuật của bài thơ.
 - Cảm xúc đó được gợi ra từ những hình 
 ảnh, từ ngữ nào trong bài thơ? 
 Kết đoạn: 
 - Khẳng định lại cảm xúc về bài thơ.
Hoạt động 2: Phương pháp viết đoạn 
văn ghi lại cảm xúc về một bài thơ bốn - Ý nghĩa của bài thơ đối với người viết.
chữ, năm chữ II/ Phương pháp viết đoạn văn ghi lại 
 cảm xúc về một bài thơ bốn chữ, năm 
Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu phương pháp chữ:
chung về viết đoạn văn ghi lại cảm xúc 1/Phương pháp chung:
về một bài thơ bốn chữ, năm chữ
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: Bước 1: Chuần bị trước khi viết
- GV đặt câu hỏi 
? Muốn viết đoạn văn ghi lại cảm xúc sau - Xác định, lựa chọn đề tài: HS có thể 
khi đọc một bài thơ bốn chữ, năm chữ, lựa chọn một bài thơ đã học hoặc đã đọc 
em tiến hành theo mấy bước?Nêu cụ thể mà em ấn tượng để bày tỏ cảm nghĩ của - Đặt ra và trả lời các câu hỏi:
+ Nội dung hoặc yếu tố nghệ thuật nào 
trong bài thơ làm em yêu thích? Vì sao?
+ Em có suy nghĩ và cảm xúc gì về bài 
thơ?
b. Lập dàn ý:
Mở đoạn: 
- Giới thiệu bài thơ, tên tác giả.
- Nêu cảm xúc chung về bài thơ.
Có nhiều cách mở đoạn khác nhau. Vì thế 
cần lựa chọn mở đoạn hợp lí.
Cách 1: Mở đoạn trực tiếp: Có thể viết 
theo mẫu sau:
- Trong rất nhiều bài thơ viết về.thì có 
lẽ bài thơ.để lại trong em cảm xúc.
- Đọc bài thơ.của tác giả., điều em ấn 
tượng nhất là.
- Bài thơ .của tác giảđã diễn tả 
sinh động ..
-.
Cách 2: Mở đoạn gián tiếp: Có thể viết 
theo mẫu sau:
- Dẫn dắt từ đề tài: Em đã được học rất 
nhiều bài thơ viết về mùa thu/mùa xuân/ 
tình phụ tử/tình mẫu tử/người 
lính/.Trong đó, bài thơ..của tác 
giả.đã để lại trong em bao cảm 
xúc. - Hình thức: Đoạn văn mở đầu bằng chữ 
 viết hoa lùi đầu dòng và kết thúc bằng dấu 
 chấm xuống dòng, các câu trong đoạn có 
 sự liên kết chặt chẽ. Dùng ngôi 1 để ghi 
 lại cảm xúc của mình về bài thơ.
 - Nội dung: Cảm xúc về nội dung bài thơ, 
 đặc sắc về nghệ thuật của bài thơ.
 Lưu ý: Tùy thuộc vào năng lực cảm thụ 
 của mỗi học sinh mà đoạn văn đó có thể 
 chỉ nêu cảm nghĩ về một chi tiết nội dung 
 hoặc nghệ thuật của bài thơ mà em có ấn 
 tượng và yêu thích.
 Bước 4: Chỉnh sửa bài viết (theo bảng)
 2. Phương pháp cụ thể
Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu phương pháp cụ 
thể về viết đoạn văn ghi lại cảm xúc về Với kiểu bài này có thể áp dụng phương 
một bài thơ bốn chữ, năm chữ pháp chung. Tuy nhiên cần lưu ý:
GV lưu ý cho HS - Phải linh hoạt trong cách thể hiện cảm 
 xúc, có thể trực tiếp hoặc gián tiếp nhưng 
 phải bám sát đối tượng cần biểu cảm.
 - Ở phần dàn ý, có thể tách riêng nội dung 
 và nghệ thuật để cảm xúc nhưng cần kết 
 hợp song song thì bài viết mới thuyết 
 phục hơn.
 - Trong quá trình nêu cảm nghĩ có thể 
 trích dẫn một số từ ngữ, hình ảnh, biện 
 pháp tu từ trong bài thơ mà em ấn tượng 
 nhất. Sau đó, chọn cảm nhận, chỉ ra cái 
 hay của cách sử dụng thể thơ, nhịp thơ, 
 các yếu tố tự sự và miêu tả để biểu đạt 
 cảm xúc.
 - Bài viết ngoài mục đích chính là thể hiện 
 tình cảm, cảm xúc về bài thơ thì cũng cần 
 chú ý đến tài năng, thái độ, tấm lòng của