Dạy thêm Ngữ văn 7 (Kết nối tri thức) - Chuyên đề Truyện viễn tưởng

 TRUYỆN VIỄN TƯỞNG
ĐỀ 1: Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi:
Hôm thứ Năm tuần trước, tôi có trình bày với vài người trong số quý vị 
những nguyên lí của Cỗ máy Thời gian, và đã cho các vị ấy thấy chính nó lúc 
chưa được tin hoàn thiện. Hiện giờ nó vẫn ở đó nhưng đã bị hỏng hóc chút 
đỉnh sau chuyến đi [...] Đúng mười giờ sáng nay, Cỗ máy Thời gian đầu tiên 
đã bắt đầu đời hoạt động của nó. Tôi gắn cho nó cái ren cuối cùng, siết lại tất 
cả đinh ốc, nhỏ thêm một giọt dầu lên thanh thạch anh, rồi ngồi lên yên. Tôi 
cho rằng một người muốn tự vẫn đang chĩa súng vào đầu cũng có cùng nỗi 
thắc mắc rằng cái gì sẽ đến sau đó như tôi lúc ấy. Một tay tôi nắm công tắc 
khởi động, tay kia giữ công tắc thắng; tôi gạt công tắc đầu tiên, và đến công 
tắc thứ hai gần như ngay tắp lự. Hình như tôi đã quay mòng mòng, tôi cảm 
nhận được cảm giác rơi hẫng kinh hoàng, rồi nhìn quanh, tôi thấy phòng thí 
nghiệm vẫn giống hệt như trước. Có gì xảy ra không nhỉ? Trong giây lát, tôi 
ngờ rằng trí khôn đã đánh lừa mình. Sau đó, tôi đưa mắt nhìn đồng hồ treo 
tường. Chỉ trước đó một lát thôi, nó còn chỉ mười giờ một phút, vậy mà bây 
giờ đã là gần ba giờ rưỡi!
[...] Bóng đêm ập xuống như khi ta tắt đèn và chỉ trong khoảnh khắc, ngày 
mai đã đến. Phòng thí nghiệm càng lúc càng nhoà nhạt mơ hồ. Đêm tối của 
ngày hôm sau bao trùm tất cả, rồi nối tiếp bằng ngày, đêm, rồi lại ngày, cứ 
nhanh hơn và nhanh mãi. Tai tôi chỉ nghe thấy âm thanh lùng bùng của gió 
xoáy, và một trạng thái rối rắm, mờ mịt lạ lùng che phủ tâm trí tôi.
[...] Khi tôi lao đi, đêm nối tiếp ngày như nhịp vỗ của một đôi cánh đen. Tôi 
dường như chẳng còn thấy khung cảnh nhoè nhoẹt của phòng thí nghiệm, và 
tôi nhìn thấy mặt trời nhảy vọt rất nhanh ngang bầu trời, mỗi cú là một phút, 
và mỗi phút đánh dấu một ngày. Tôi đoán là phòng thí nghiệm đã bị phá huỷ 
và tôi ở ngoài trời. [...] Tối và sáng nối tiếp nhau chỉ trong tích tắc khiến mắt 
tôi đau đớn cực độ. Thế rồi, giữa những màn đêm cách quãng nối đuôi nhau, 
tôi thấy mặt trăng di chuyển rất nhanh qua các tuần trăng, từ trăng non tới 
trăng rằm, và thấp thoáng thấy bóng dáng những vì sao. Rồi khi gia tốc ngày 
một lớn, đêm và ngày hoà thành một màu xám liên miên không dứt; nền trời 
thăm thẳm một màu xanh lơ lung linh kì diệu giống màu của tầm chạng vạng, 
mặt trời lao nhanh như một vệt lửa vẽ nên vòng cung rực rỡ trong không 
trung; mặt trăng trở thành Đi một dải mờ hơn biến đổi thất thường; và tôi 
chẳng thể thấy một vì sao nào, chỉ tin thi thoảng thấy một vòng tròn sáng hơn 
lấp lánh giữa nền xanh. udo
Th6 [...] Lúc đó tôi nhận thấy thời tiết thay đổi liên tục, từ xuân chỉ sang đông 
chí trong vòng trên dưới một phút, kết quả là tôi lướt qua một năm chỉ trong 
một phút; và phút này sang phút khác, tuyết trắng phủ khắp bề mặt thế giới 
rồi biến mất, được nối tiếp bởi sắc xanh biếc ngắn ngủi của mùa xuân.
[...] Tôi nghĩ có lẽ mình sẽ chẳng thấy các bước phát triển của nhân loại, 4. Trong chuyến du hành kì lạ của mình, nhân vật đã nhìn thấy:
• - Mặt trời
• - Các vì sao
• - Bầu trời thăm thẳm xanh lơ
• - Bề mặt thế giới phủ đầy tuyết trắng rồi nối tiếp màu xanh của mùa xuân - 
 Sườn đồi phủ màu xanh lũ mỡ màng.
 5. Tối qua tôi đã nằm mơ một vật bay vào thời gian giống giống mấy cái bảo 
 bối của chú mèo máy đó chính là cô máy thời gian. Nhìn nó thật kì diệu và 
 hiện đại, chiếc yên xe rộng rãi có thể dành cho 3 -4 người ngồi được. Các 
 công tác khởi động xe màu đỏ và đều là hình tròn ở tay cầm, xe không hề có 
 vật che chắn khi di chuyển âm thanh òn và nhe toàn thấy gió. 
 6. Các từ ngữ giữ vai trò là phương tiện liên kết giữa các câu trong đoạn văn:
 dùng từ ngữ thay thế (từ nó ở câu (2) thay thế cho Cỗ máy Thời gian ở câu 
 (1);
 từ nó ở câu (4) thay thế cho Cỗ máy Thời gian trong câu (3)); từ ngữ lặp lại 
 Cỗ máy Thời gian và nó xuất hiện hai lần). Các phương tiện liên kết này bảo 
 đảm sự kết nối về hình thức giữa các câu trong đoạn văn. Sự liên kết đó cùng 
 với : mạch lạc về nội dung làm cho các câu tạo thành một chỉnh thể thống 
 nhất, thể hiện chủ đề mà người kể chuyện muốn nói tới: giới thiệu về Cỗ máy 
 Thời gian.
 7. Đoạn văn nói về chuyến du hành xuyên thời gian của nhân vật “tôi”. Sự 
 việc diễn ra theo chiều thời gian tuyến tính và nguyên tắc nhân quả. Không 
 gian du hành bắt đầu từ phòng thí nghiệm, rồi dịch chuyển ra ngoài không 
 trung. Nhân vật đang di chuyển với tốc độ nhanh kì lạ: một phút nhanh bằng 
 một ngày. Tốc độ của nhân vật trong không gian càng lúc càng nhanh hơn, 
 thể hiện qua hình ảnh: từ một phút bằng một ngày đến một phút nhanh bằng 
 một tháng. Sự thống nhất về đề tài và trình tự sắp xếp hợp lí của các câu làm 
 cho đoạn văn mạch lạc và người đọc có thể hiểu rõ nghĩa của đoạn văn.
 ĐỀ 2: Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi:
 Đó là phi thuyền của bố bay qua thị trấn của chúng tôi, một thị trấn nhỏ nơi 
 phi thuyền không gian sẽ không bao giờ hạ cánh, và mẹ con tôi sẽ nằm thức 
 suốt hai tiếng đồng hồ tiếp theo, thầm nghĩ, “Giờ bố đã hạ cánh ở Spờ-rinh-
 phiu (Springfield), giờ bố đang ở trên đường băng, giờ bố đang kí giấy tờ, giờ 
 bố đã lên trực thăng, giờ bố đang bay qua sông, qua đồi, giờ bố đang hạ trực 
 thăng xuống sân bay nhỏ ở Làng Xanh...” Và khi buổi đêm đã trôi qua được 
 gần nửa, trên hai cái giường đã lạnh dần, mẹ và tôi cứ nằm lắng nghe mãi. 
 “Giờ thì bố đang đi xuống Beo (Bell). Lúc nào bố cũng đi bộ. không bao giờ 
 bắt taxi... giờ bố bằng qua công viên, giờ rẽ qua góc đường Oắc-ớt 
 (Oakhurst), và giờ thì...”
 Tôi nhấc đầu lên khỏi gối. Xa tít dưới phố, tiến đến mỗi lúc một gần hơn, 
 nhanh nhẹn, mau mắn, lẹ làng – là tiếng bước chân. Giờ tiếng bước chân rẽ 
 vào nhà chúng tôi, lên hiện trước. Và chúng tôi cùng mỉm cười trong bóng tối 
 se lạnh,mẹ và tôi, khi nghe thấy tiếng cửa trước mở khi nhận ra người nhà, 3. Hãy tưởng tượng cuộc phiêu lưu kì lạ của nhân vật “tôi” và viết đoạn văn 
kể lại cuộc phiêu lưu đó.
4. Em hiểu như thế nào về cụm từ bên trên chỗ tim đập trong câu văn cuối 
cùng của đoạn trích trên?
5. Chỉ ra công dụng của dấu chấm lửng và dấu ngoặc kép trong đoạn văn sau: 
Đó là phi thuyền của bố bay qua thị trấn của chúng tôi, một thị trấn nhỏ nơi 
phi thuyền không gian sẽ không bao giờ hạ cánh, và mẹ con tôi sẽ nằm thức 
suốt hai tiếng đồng hồ tiếp theo, thầm nghĩ, “Giờ bố đã hạ cánh ở Spờ-rinh-
phiu, giờ bố đang ở trên đường băng, giờ bố đang kí giấy tờ, giờ bố đã lên 
trực thăng, giờ bố đang bay qua sông, qua đồi, giờ bố đang hạ trực thăng 
xuống sân bay nhỏ ở Làng Xanh...” Và khi buổi đêm đã trôi qua được gần 
nửa, trên hai cái giường đã lạnh dần, mẹ và tôi cứ nằm lắng nghe mãi. “Giờ 
thì bố đang đi xuống Beo. Lúc nào bố cũng đi bộ không bao giờ bắt taxi... 
giờ bố băng qua công viên, giờ rẽ qua góc đường Oắc-ớt, và giờ thì.
6. Theo em, có thể sắp xếp các câu trong đoạn văn dưới đây theo một trật tự 
khác được không? Vì sao?
(1) Tôi nhấc đầu lên khỏi gối.
(2) Xa tít dưới phố, tiến đến mỗi lúc một gần hơn, nhanh nhẹn, mau mắn, lẹ 
làng – là tiếng bước chân.
(3) Giờ tiếng bước chân rẽ vào nhà chúng tôi, lên hiên trước.
(4) Và chúng tôi cùng mỉm cười trong bóng tối se lạnh, mẹ và tôi, khi nghe 
thấy tiếng cửa trước mở khi nhận ra người nhà, phát ra một tiếng chào đón 
khe khẽ, rồi đóng lại dưới nhà...
 GỢI Ý:
1. Nhân vật cậu bé đã chế tạo ra chiếc máy li tâm, có khả năng tạo ra loại bột 
mịn thần kì, có thể đưa cậu bé đi đến những miền không gian xa xôi, nơi có 
những tinh cầu huyền bí.
2. Nhân vật “tôi” nói rằng mình “ngửi thấy mùi” của các hành tinh vì cậu bé 
đang hình dung mình cũng có mặt ở những nơi mà phi thuyền của bố bay 
qua.
Sao Hoả có mùi kim loại
Mùi của các hành tinh
Sao Thuỷ có mùi lưu huỳnh và lửa
Sao Kim có mùi lá trường xuân
3. Nhờ loại bột mịn thần kì từ bộ đồng phục của người cha là phi hành gia, 
cậu bé đã bay qua, đặt chân đến các hành tinh xa xôi trong hệ Mặt Trời như 
sao Hoả, sao Kim, sao Thuỷ,... Em hãy vận dụng trí tưởng tượng của mình 
đểhình dung những điều kì thú mà cậu bé đã khám phá ra trong chuyến du 
hành của mình. Ví dụ: Mặt Trăng có màu trắng sữa chứ không phải màu vàng 
như cậu thường nhìn thấy khi còn ở trên Trái Đất. Cái vệt sáng phát ra từ 
đuôi , chổi chính là được kết lại từ hàng triệu hạt bụi. Sao Kim là hành tinh 
nóng nhất trong hệ Mặt Trời, tưởng như chỉ có hoang mạc khô cằn của đá và 
bụi; sao nhưng cậu lại thấy màu xanh mướt mát của cây lá, thậm chí cậu ngửi vào. Xa hơn nữa là những dãy nhà đổ nát, những dãy phố hoang vu.
Tôi đang ở đâu? Ở đâu? Tôi muốn biết điều đó, muốn biết điều đó dù có phải 
vứt bỏ cái mũ sắt đang bảo vệ đầu!
Nhưng thuyền trưởng Nê-mô đã bước tới gần tôi và ra hiệu cho tôi đừng làm 
như vậy. Sau đó, ông ta lấy một viên đá trắng mềm viết lên tường một chữ: 
ÁT-LAN-TÍCH (ATLANTIS).
Át-lan-tích! Đó là một lục địa mà sự tồn tại được nhiều nhà bác học tranh cãi. 
Lục địa đó đã nằm trước mắt tôi với tất cả những bằng chứng của tai hoạ đã 
xảy ra!
Cách đây nhiều thế kỉ, những trận lũ lụt và động đất đã hoành hành trên hành 
tinh của chúng ta. Chỉ cần một đêm và một ngày là lục địa Át-lan-tích đã bị 
xoá sạch khỏi mặt đất. Chỉ có những ngọn núi cao nhất là còn được trông 
thấy ngày nay!
Tôi nhớ lại tất cả những điều đó khi đọc chữ “Át-lan-tích” của Nê-mô. Số 
phận kì lạ đã đưa tôi đến ngọn núi của lục địa đã bị mất! Tôi được sờ mó vào 
những hòn đá của những toà nhà đồng thời với các thời đại địa chất! Tôi 
được bước chân lên mảnh đất mà những người nguyên thuỷ đã đi! Dưới chân 
tôi lạo xạo những vật hoá thạch đã sống ở thời kì xa xưa nhất dưới bóng cây 
giờ đây đã biến thành đá.
(Giuyn Véc-nơ, Hai vạn dặm dưới biển, Đỗ Ca Sơn dịch, NXB Văn học, Hà 
Nội, 2020, tr. 300 – 304)
1. Nội dung chính của đoạn trích là gì? Theo em, sự việc được kể trong đoạn 
trích có thể xảy ra trong thực tế không? Vì sao?
2. Nhân vật “tôi” đã đặt chân đến thành phố nào dưới đáy biển? Em hãy liệt 
kê day Li những chi tiết miêu tả thành phố đó.
3. Em hãy tìm kiếm và trình bày vắn tắt những thông tin thu lượm được về 
thành phố Át-lan-tích từ sách, báo hoặc in-tơ-nét. ... kết được sử dụng t | 
trong 4. Chỉ ra và phân tích tác dụng của các phương tiện liên đoạn trích sau:
(1) Tôi đang ở đâu? (2) Ở đâu? (3) Tôi muốn biết điều đó, muốn biết điều đó 
dù có phải vứt bỏ cái mũ sắt đang bảo vệ đầu!
(4) Nhưng thuyền trưởng Nê-mô đã bước tới gần tôi và ra hiệu cho tôi đừng 
làm như vậy.
5. Hãy phân tích tính mạch lạc của đoạn văn sau: Trước mắt tôi hiện ra một 
thành phố chết: những toà nhà đổ nát, những đền đài hoang tàn. Xa xa là 
những ống dẫn nước khổng lồ. Xa hơn một chút là vết tích của một hải cảng, 
nơi xưa kia có nhiều tàu buôn và tàu chiến ra vào. Xa hơn hc nữa là những 
dãy nhà đổ nát, những dãy phố hoang vu.
 GỢI Ý: 
1. Đoạn trích viết về cuộc tham quan đáy biển của nhân vật “tôi” và thuyền 
trưởng Nê-mô. Sự việc không thể xảy ra trong thực tế, ít nhất là theo hiểu biết 
và kinh nghiệm của con người cho đến nay. Bởi đến tận ngày nay, con người 
vẫn chưa thể chinh phục đáy biển sâu.
2. Nhân vật “tôi” đã đặt chân đến thành phố Át-lan-tích. Những chi tiết miêu