Chuyên đề Thu thập và phân loại dữ liệu Toán 7

 CHUYÊN ĐỀ 17: THU THẬP VÀ PHÂN LOẠI DỮ LIỆU 
PHẦN I. TÓM TẮT LÍ THUYẾT 
+ Người ta thường thu thập dữ liệu bằng nhiều cách như: quan sát, làm thí nghiệm, phỏng vấn, lập 
phiếu hỏihay thu thập từ những nguồn có sẵn như sách báo, internet 
Phân loại dữ liệu 
 Dữ liệu 
 Dữ liệu là số Dữ liệu không là số 
 (số liệu hay dữ liệu định lượng) (Dữ liệu định tính) 
 Không thể sắp thứ tự Có thể sắp thứ tự 
+ Để có thể đưa ra các kết luận hợp lý, dữ liệu thu được phải đảm bảo tính đại diện cho toàn bộ đối 
tượng đang được quan tâm. 
PHẦN II: CÁC DẠNG BÀI. 
 Dạng 1: Thu thập và phân loại dữ liệu 
I. Phương pháp giải: 
- Thu thập dữ liệu bằng cách quan sát, làm thí nghiệm, phỏng vấn, lập phiếu hỏi.... 
- Lập bảng thống kê từ dữ liệu thu được 
- Dựa vào bảng thống kê để đưa ra các kết luận 
- Có 3 loại dãy dữ liệu: 
+ Dãy dữ liệu là dãy số liệu 
+ Dãy dữ liệu không là dãy số liệu, có thể sắp thứ tự 
+ Dãy dữ liệu không là dãy số liệu, không thể sắp thứ tự. 
II. Bài toán. 
 Bài 1: 
Một cửa hàng bán nước hoa quả đã khảo sát về các loại nước mà khách hàng ưa chuộng và thu được 
bảng dữ liệu sau: 
 1 c) Phim khoa học viễn tưởng có bao nhiêu bạn thích? 
 Lời giải 
a) Số học sinh lớp 7A tham gia cuộc khảo sát là: 
 7+ 8 + 15 + 9 = 39 (học sinh) 
b) Thể loại phim hoạt hình được nhiều bạn yêu thích nhất 
c) Phim khoa học viễn tưởng có 8 bạn yêu thích 
 Bài 4: 
Cho bảng thống kê số hoa làm được của các bạn trong buổi dã ngoại 
 Tên học sinh Hà Huệ Yến Nhi 
 Số bông hoa 8 7 15 10 
Từ bảng thống kê trên hãy cho biết: 
a) Bạn nào làm được nhiều hoa nhất? 
b) Tính số bông hoa 4 bạn làm được trong buổi dã ngoại ? 
c) Bạn nào làm được ít hoa nhất? 
 Lời giải: 
a) Bạn Hoa làm được nhiều hoa nhất 
b) Số bông hoa bốn bạn làm được trong buổi dã ngoại là: 
 8+ 7 + 15 + 10 = 40 (bông hoa) 
c) Bạn Huệ làm được ít hoa nhất 
 Bài 5: 
Cho bảng thống kê xếp loại học lực học kì I của lớp 7A như sau: 
 Xếp loại học Tốt Khá Đạt Chưa đạt 
 lực 
 Số học sinh 13 15 12 0 
Từ bảng thống kê trên hãy cho biết: 
a) Lớp 7A có tất cả bao nhiêu học sinh? 
b) Học lực nào nhiều bạn đạt nhất ? 
c) Có bao nhiêu bạn đạt học lực tốt ? 
 Lời giải: 
a) Tổng số học sinh lớp 6A là : 13+ 15 + 12 = 40 (học sinh) 
b) Học lực khá có nhiều bạn đạt nhất 
c) Có 13bạn đạt học lực tốt 
 3 Lời giải 
Dãy 1) là dãy dữ liệu số 
Dãy 2) và 3) không là dãy dữ liệu số, không sắp theo thứ tự 
 Bài 10: 
Cho dãy dữ liệu sau: 
 1) Các món ăn yêu thích của học sinh trong lớp: Bánh mì, Phở, Xôi, Bún. 
2) Năm sinh của các thành viên trong gia đình: 1947; 1968; 1998; 1990; 2016; 2010 
3) Nơi sinh của học sinh trong lớp 7A: Hà Tĩnh, Quãng Nam, Đà Nẵng. 
Hãy cho biết mỗi dãy dữ liệu trên thuộc loại nào? 
 Lời giải 
Dãy 1) và 3) không là dãy dữ liệu số, không sắp theo thứ tự 
Dãy 2) là dãy dữ liệu số 
 Bài 11: 
Em hãy lập phiếu khảo sát về mức độ xem ti vi trong thời gian rãnh rỗi của các bạn trong lớp rồi 
lập bảng thống kê. Phân loại các dữ liệu trong bảng thống kê 
 Lời giải 
Phiếu khảo sát: 
Họ tên:........... 
Bạn có thường xuyên xem ti vi trong thời gian rãnh rỗi không? 
(Đánh dấu x vào phương án bạn lựa chọn) 
 Rất thường xuyên Thường xuyên 
 Thỉnh thoảng Không bao giờ 
Bảng thống kê 
 Mức độ Rất thường Thường xuyên Thình thoảng Không bao giờ 
 xuyên 
 Số học sinh 15 10 13 0 
Dữ liệu về mức độ xem tivi trong thời gian rảnh rỗi không phải là dãy số liệu, có thể sắp xếp theo 
thứ tự 
Dữ liệu về số học sinh là dãy dữ liệu số 
 Bài 12: 
Thống kê về các loại sách mà các bạn học sinh lớp 7A đã ủng hộ cho thư viện được cho trong bảng 
dữ liệu sau: 
 Số thứ tự Tên loại sách Số lượng 
 (quyển) 
 5 Bạn có thích môn bóng đá không: Có Không 
Bảng thống kê: 
 Giới tính Nam Nữ 
 Số học sinh thích môn bóng 30 10 
 đá 
Dữ liệu về giới tính không là dạy dữ liệu số, không sắp xếp theo thứ tự 
Dữ liệu về số học sinh thích môn bóng đá là dãy dữ liệu số 
 Bài 15: 
Kết quả tìm hiểu về khả năng bơi lội của các bạn học sinh lớp 7A được cho bởi bảng thống kê sau: 
 Khả năng bơi Chưa biết bơi Biết bơi Bơi giỏi 
 Số bạn nam 5 8 4 
a) Hãy phân loại các dữ liệu có trong bảng thống kê trên 
b) Có bao nhiêu bạn tham gia cuộc khảo sát 
 Lời giải 
a) Khả năng bơi lội của các bạn học sinh lớp 7A không là dãy dữ liệu số, có thể sắp xếp theo thứ tự 
b) Số bạn tham gia cuộc khảo sát là: 5+ 8 + 4 = 17 
 Bài 16: 
Bạn có cho rằng: Học bơi sẽ tăng chiều cao? 
A. Rất đồng ý 
B. Đồng ý 
C. Không đồng ý 
D. Rất không đồng ý 
a) Em hãy khảo sát ý kiến trên của tất cả học sinh trong lớp và lập bảng thống kê dữ liệu thu được 
b) Giả sử có 50 bạn tham gia cuộc khảo sát, kết quả thu được như sau: 
+ Có 80% các bạn rất đồng ý 
 1
+ Có các bạn đồng ý 
 10
 4
+ Số bạn không đồng ý bằng số bạn đồng ý 
 5
+ Còn lại là các bạn rất không đồng ý 
Tính số học sinh chọn các ý kiến theo cuộc khảo sát. Phân loại dữ liệu về các kết quả thu được. 
 Lời giải 
a) Ví dụ 
 7 3
 .16= 12 (học sinh) 
4
Số học sinh đi học không bao giờ bằng xe đạp là: 
40− 8 − 16 − 12 = 4 (học sinh) 
 Bảng thống kê 
 Mức độ Rất thường Thường Thỉnh thoảng Không bao 
 xuyên xuyên giờ 
 Số học 8 16 12 4 
 sinh 
a) Dữ liệu về mức độ thường xuyên đi học bằng xe đạp không phải là dãy dữ liệu số, có thể sắp xếp 
theo thứ tự 
b) Số học sinh đi học bằng xe đạp ứng với mỗi mức độ là dãy số liệu 
 Bài 18: 
a) Lập phiếu hỏi về thể loại văn học dân gian yêu thích nhất ( thần thoại, truyền thuyết, cổ 
tích, ngụ ngôn) của các bạn trong lớp 
b) Giả sử có 35 bạn bất kì tham gia cuộc khảo sát và thu được kết quả như sau: 
+ Không có bạn nào thích truyện ngụ ngôn 
 3
+ Có số học sinh tham gia khảo sát thích truyện cổ tích 
 7
 2
+ Số học sinh thích thể loại truyền thuyết bằng số học sinh thích thể loại cổ tích 
 5
+ Còn lại là số học sinh thích thể loại thần thoại 
Tính số học sinh yêu thích nhất mỗi thể loại văn học sau đó lập bảng thống kê 
c) Phân loại các dữ liệu trong bảng thống kê 
 Lời giải 
a) Phiếu khảo sát: 
Bạn thích nhất thể loại văn học dân gian nào? 
(Đánh dấu x vào phương án bạn lựa chọn) 
 Thần thoại Cổ tích 
 Truyền thuyết Ngụ ngôn 
b) Số học sinh thích truyện ngụ ngôn là : 0 (học sinh) 
 3
Số học sinh thích truyện cổ tích là : .35= 15 (học sinh) 
 7
 2
Số học sinh thích truyện truyền thuyết là : .15= 6 (học sinh) 
 5
Số học sinh thích thể truyện thần thoại là: 35− 0 − 15 − 6 = 14 (học sinh) 
Bảng thống kê 
 9 3
+ Có các bạn còn lại thích môn Ngữ Văn 
 8
 7
+ Số các bạn thích môn Toán bằng số các bạn thích môn Tiếng Anh 
 5
+ Còn lại là các bạn thích các môn Khoa học tự nhiên, Lịch Sử - Địa lý, Nghệ thuật 
a) Tính số học sinh thích mỗi môn theo khảo sát và sắp xếp chúng theo thứ tự từ lớn đến bé 
b) Kết quả nhận được có phải là số liệu không. 
 Lời giải 
a) Số học sinh thích môn Tiếng Anh là: 20%.100= 20 (Học sinh) 
 3
Số học sinh thích môn Ngữ văn là: .(100−= 20) 30 (Học sinh) 
 8
 7
Số học sinh thích Toán là: .20= 28(Học sinh) 
 5
Số học sinh thích các môn Khoa học tự nhiên, Lịch Sử - Địa lý, Nghệ thuật là: 
100− 20 − 30 − 28 = 22 (Học sinh) 
b) Kết quả nhận được là số học sinh thích các môn học. Đó là dãy số liệu 
 BÀI TẬP TỰ LUYỆN 
Bài 1: Điểm thi đua trong các tháng của một năm học của lớp 7A được liệt kê trong bảng sau: 
 Tháng 9 10 11 12 1 2 3 4 5 
 Điểm 80 90 70 80 80 90 80 70 80 
a) Kể tên các tháng có điểm thi đua là 80 điểm 
b) Tháng nào có điểm thi đua cao nhất 
 Lời giải 
a) Các tháng có điểm thi đua 80 điểm là:9, 12,1,3, 5 
b) Tháng 2 và tháng 10 có điểm thi đua cao nhất. 
Bài 2: Kết quả khảo sát về món ăn sáng yêu thích của các bạn trong lớp được cho ở bảng thống kê 
sau: 
 Tên món ăn Phở Bánh mì Bún Xôi 
 Số học sinh 10 15 5 10 
 thích 
a) Có bao nhiêu bạn tham gia cuộc khảo sát? 
b) Món ăn được nhiều bạn thích nhất? 
 Lời giải 
a) Số bạn tham gia cuộc khảo sát là: 10+ 15 + 5 + 10 = 40 (bạn) 
b) Món bánh mì được nhiều bạn thích nhất 
 11