Chuyên đề Dạy học thơ về Người lính - Ngữ văn 9

 CHUYÊN ĐỀ: THƠ VỀ NGƯỜI LÍNH
1. Phạm vi kiến thức
 TT Tên bài Số tiết Ghi chú
 1 Đồng chí 2
 2 Bài thơ về tiểu đội xe không kính 2
2. Mục tiêu chuyên đề
- Kiến thức:
+ Đôi nét về tình hình lịch sử, văn học Việt Nam từ sau cách mạng tháng Tám 1945.
+ Cảm nhận được vẻ đẹp chân thực, giản dị của tình đồng chí, đồng đội và hình ảnh 
người lính cách mạng qua bài Đồng chí.
+ Cảm nhận được nét độc đáo của hình tượng những chiếc xe không kính cùng hình 
ảnh những người lái xe Trường Sơn hiên ngang, dũng cảm, sôi nổi trong bài thơ Bài 
thơ về tiểu đội xe không kính.
+ Những nét đặc sắc về nghệ thuật của các tác phẩm: chi tiết, hình ảnh tự nhiên, bình 
dị mà cô đọng, giàu sức biểu cảm trong Đồng chí và sự độc đáo của hình ảnh, giọng 
điệu, ngôn ngữ trong Bài thơ về tiểu đội xe không kính.
- Kĩ năng:
+ Rèn luyện năng lực cảm thụ và phân tích các chi tiết nghệ thuật, các hình ảnh trong 
một tác phẩm thơ giàu cảm hứng hiện thực mà không thiếu sức bay bổng.
+ Rèn kĩ năng phân tích hình ảnh, ngôn ngữ thơ.
- Thái độ:
+ Trân trọng lịch sử, phát huy truyền thống yêu nước của đân tộc.
3. Phân chia thời lượng
Tiết 1: khởi động, giới thiệu chung về hai tác giả, đọc hiểu hai bài thơ Đồng chí, 
Tiết 2: Tìm hiểu bài thơ Đồng chí (a. Cơ sở hình thành tình đồng chí, b. Biểu hiện của 
tình đồng chí, c. Biểu tượng của tình đồng chí, đồng đội) Hoạt động I I. Tìm hiểu 2 tác giả
 1. Cuộc đời và sự nghiệp sáng tác
GV gọi HS đọc phần chú thích (*) ở SGK - Chính Hữu (HS xem chú thích *)
của hai bài; yêu cầu các em về nhà tiếp - Phạm Tiến Duật (HS xem chú thích *)
tục nghiên cứu để nắm cuộc đời và sự 
nghiệp của hai tác giả.
 2. Nhận xét về cuộc đời sự nghiệp sáng 
GV hỏi: Qua phần giới thiệu SGK em hãy tác của hai nhà thơ:
cho biết điểm giống và khác nhau của hai - Giống: đều viết về người lính
nhà thơ? - Khác: 
 + Chính Hữu viết về người lính trong 
GV lưu ý điểm giống và khác nhau về sự kháng chiến chống Pháp.
nghiệp sáng tác và hai giai đoạn lịch sử + Phạm Tiến Duật viết về người lính 
dân tộc để thấy được sự giống và khác trong kháng chiến chống Mỹ.
nhau của hai bài thơ.
Hoạt động II II. Đọc hiểu bài Đồng chí
 1. Đọc, chú thích
 2. Bố cục
 3. Tìm hiểu bài thơ
(Gv ghi hoạt động của thầy và trò để đạt 
 a. Cơ sở hình thành tình đồng chí
kiến thức và kĩ năng tương ứng ở cột 
phải) b. Biểu hiện của tình đồng chí
 c. Biểu tượng của tình đồng chí, đồng đội
 III. Đọc hiểu bài Bài thơ về tiểu đội xe 
Hoạt động III
 không kính
 1. Đọc và tìm hiểu chú thích So sánh nét chung và riêng trong việc thể 2. So sánh hình ảnh người lính trong 
hiện hình tượng người lính trong hai bài hai bài thơ
thơ? - Điểm chung: đều ngợi ca p/c cao đẹp 
 của người lính Cụ Hồ: yêu nước, yêu quê 
 hương, yêu đồng đội
 - Nét riêng:
 + Đồng chí: khắc họa người lính nông 
 dân thời kì đầu cuộc k/c chống Pháp với 
 vẻ đẹp giản dị, mộc mạc.
 + Bài thơ: h/a người lính lái xe Tr Sơn 
 trong cuộc k/c chống Mĩ với vẻ đẹp trẻ 
 trung, ngang tàng, có bản lĩnh chiến đấu, 
 tâm hồn nhạy cảm.
 D. Vận dụng, mở rộng
Gv ra câu hỏi và bài tập, hướng dẫn hs về 
nhà làm:
- Viết 1 bài văn nêu cảm nhận của em về 1. HS viết bài văn nêu cảm nhận về hình 
người lính trong kháng chiến chống Mỹ ảnh người lính
cứu nước? 
- HS sưu tầm qua sách báo, internet... một 2. Học sinh sưu tầm một số tác phẩm viết 
số tác phẩm viết về người lính? về người lính trong hai cuộc kháng chiến 
 chống Pháp và chống Mỹ
6. Câu hỏi kiểm tra
- Ý nghĩa nhan đề bài thơ “Bài thơ về tiểu đội xe không kính”?
- Phân tích khổ thơ cuối bài thơ “Đồng chí”.
- Qua tìm hiểu hai văn bản em hiểu như thế nào về hình ảnh người lính trong chiến 
tranh?