Bài giảng Chuyên đề dạy thêm Ngữ văn 6 - Tập làm văn: Viết bài văn trình bày ý kiến về một hiện tượng (vấn đề) mà em quan tâm

 Trên đời chẳng có người tẻ nhạt
Ép-ghe-nhi Ép-tu-sen-cô (Evgheni Evtushenko) 2. Yêu cầu đối với một bài văn trình bày suy nghĩ về một hiện tượng (vấn đề)
- Nêu được hiện tượng (vấn đề) cần bàn luận (đó là vấn đề gì?)
- Thể hiện được ý kiến của người viết.
- Dùng lí lẽ và bằng chứng để thuyết phục người đọc.
 Lưu ý: Đối với HS lớp 6, bước đầu làm quen với việc trình bày ý kiến về một hiện 
tượng đời sống với 2 yếu tố: lí lẽ và bằng chứng
 + Lí lẽ: là những giải thích, phân tích thể hiện suy nghĩ của người viết về vấn đề. 
Những lời kẽ đó phải mạch lạc, rõ ràng, nhằm bảo vệ hay phản bác một ý kiến nào đó. 
Lí lẽ phải có tính khách quan, thuyết phục.
 + Bằng chứng lấy từ thực tế, cần được chọn lọc.
 + Lí lẽ, kết hợp bằng chứng làm cho lập luận tăng tính thuyết phục. II. RÈN KĨ NĂNG VIẾT BÀI VĂN TRÌNH BÀY Ý KIẾN VỀ MỘT HIỆN 
TƯỢNG TRONG ĐỜI SỐNG
1. Trước khi viết
a. Lựa chọn đề tài: Hiện tượng (vấn đề) cần bàn là gì?
Chọn một trong các đề tài sau: 
- Tôn trọng người khác và mong muốn được người khác tôn trọng. 
- Thái độ đối với người khuyết tật
- Noi gương những người thành công 
- Đánh giá khả năng của bản thân
- Hiện tượng bắt nạt trong trường học hiện nay. c. Lập dàn ý
- Mở bài: Giới thiệu hiện tượng (vấn đề) cần bàn luận.
- Thân bài: Ðưa ra ý kiến bàn luận.
+ Ý 1 (lí lẽ, bằng chứng)
+ Ý 2 (lí lẽ, bằng chứng)
+ Ý 3 (lí lẽ, bằng chứng)
+
- Kết bài: Khẳng định lại ý kiến của bản thân. Phiếu chỉnh sửa bài viết
 Họ tên bạn được sửa:..........................................................
 Họ tên người sửa:.................................................................
 Yêu cầu Gợi ý chỉnh sửa
Nêu được hiện tượng (vấn đề) Ðọc lại phần MB, nếu chưa thấy hiện tượng (vấn đề) cần 
cần bàn luận bàn luận thì phải nêu cho rõ.
Thể hiện được ý kiến (tình Bổ sung những câu tình cảm, thái độ, cách đánh giá về hiện 
cảm, thái độ, cách đánh tượng (vấn đề) nếu thấy còn thiếu.
giá,) của người viết về hiện 
tượng (vấn đề) 
Ðưa ra được những lí lẽ, bằng Kiểm tra các lí lẽ bằng chứng, nếu lí lẽ chưa chắc chắn, 
chứng để bài viết có sức bằng chứng chưa tiêu biểu hoặc còn thiếu thì phải chỉnh 
thuyết phục. sửa, thay thế, bổ sung.
Ðảm bảo các yêu cầu về Phát hiện lỗi về chính tả và diễn đạt để sửa lại cho phù hợp
chính tả và diễn đạt Đề bài 1: Trình bày ý kiến của em về hiện tượng bắt nạt học đường.
 1. Trước khi viết
 a. Lựa chọn đề tài:
 - Hiện tượng (vấn đề) cần bàn: Hiện tượng bắt nạt trong trường học hiện nay.
 HS cần xác định được đây là đề tài gần gũi, HS đã có những trải nghiệm về hiện tượng 
 (từng chứng kiến, là nạn nhân, hoặc là từng đã bắt nạt bạn bè. Từ thực tế đó, HS nhận 
 thức về hiện tượng bắt nạt là hiện tượng xấu xí, đáng lên án, cần loại bỏ trong mọi đời 
 sống, nhất là trong trường học.
 - Xác định mục đích của bài viết: Nêu quan điểm ý kiến của mình về vấn đề bắt nạt: 
 không nên bắt nạt bạn bè, tìm giải pháp để ngăn chặn và loại bỏ hiện tượng này trong 
 trường học. b. Tìm ý
- Hiện tượng vấn đề cần bàn, ý kiến về hiện tượng: Bắt nạt học đường là những hành vi 
tiêu cực, dùng sức mạnh thể chất hay tinh thần, để đe dọa làm tổn thương người về tinh 
thần và thể xác diễn ra trong phạm vi trường học.
- Biểu hiện của hiện tượng bắt nạt học đường: 
+ Tình trạng bắt nạt học đường ở đối tượng học sinh đang ngày càng gia tăng, trở thành 
một mối quan tâm, lo lắng của nhiều học sinh, thầy cô, cha mẹ..
+ Biểu hiện của bạo lực học đường có thể xảy ra dưới nhiều hình thức như: 
- Dẫn chứng nào sẽ được đưa vào bài viết để làm sáng tỏ hiện tượng. 
 + + hành vi ép làm bài tập hộ, chiếm đoạt đồ dùng, đồ ăn, dọa dẫm, quấy phá 
không cho học.
 + + xúc phạm, lăng mạ, xỉ nhục, đay nghiến, chà đạp về nhân phẩm, làm thương 
tổn về mặt tinh thần thông qua lời nói (dẫn chứng)
 + + Đánh đập, tra tấn, hành hạ làm tổn hại về sức khỏe, xâm phạm cơ thể thông 
qua những hành vi bạo lực (dẫn chứng) + Xác định hậu quả: Bắt nạt học đường sẽ để lại hậu quả nặng nề
+ + Đối với nạn nhân: 
• Tổn thương về thể xác và tinh thần, thậm chí dẫn đến tử vong(dẫn chứng)
• Tổn hại đến gia đình, người thân, bạn bè người bị hại
• Tạo tính bất ổn trong xã hội: tâm lí lo lắng bất an bao trùm từ gia đình, nhà trường, 
đến xã hội.
+ + Đối với người gây ra bạo lực 
• Mầm mống của tội ác mất hết tính người sau này.
• Làm hỏng tương lại chính mình, gây nguy hại cho xã hội.
• Bị mọi người lên án, xa lánh, căm ghét.
+ Một số giải pháp: Làm thế nào để hạn chế, loại bỏ :biết tự rèn luyện mình, sống đúng 
theo chuẩn mực đạo đức xã hội, biết tôn trọng và yêu thương lẫn nhau.
- Bài học (thông điệp) em muốn nhắn gửi C1.Mở bài: Giới thiệu về bắt nạt học đường.
- Là vấn nạn hiện nay trong xã hội
- Tình trạng ngày càng lan rộng hơn đặc biệt trong thời đại công nghệ số
 2- Nguyên nhân: 
+ Từ những lí do trực tiếp: nhìn đểu, nói móc, tranh dành nhau...
+ Do ảnh hưởng của môi trường văn hóa bạo lực: phim ảnh, sách báo, các trò chơi, đồ 
chơi mang tính bạo lực.
+ Sự phát triển thiếu toàn diện, thiếu hụt về nhân cách, thiếu khả năng kiểm soát hành 
vi ứng xử của bản thân, sai lệch trong quan điểm sống, thiếu kĩ năng sống
+ Sự giáo dục trong nhà trường còn nặng về dạy kiến thức văn hóa đôi khi lãng quên 
nhiệm vụ giáo dục con người
+ Gia đình thiếu sự quan tâm, uốn nắn; bạo lực gia đình 4- Giải pháp ( làm thế nào để khắc phục hiện tượng bắt nạt học đường). 
+ Mỗi học sinh, mỗi giáo viên phải biết tự rèn luyện mình, sống đúng theo chuẩn mực 
đạo đức xã hội, biết tôn trọng và yêu thương lẫn nhau, hạn chế các xung đột và tìm 
cách giải quyết những mâu thuẫn một cách tốt đẹp nhất.
+ Phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường- gia đình và xã hội trong việc quản lí, giáo dục 
học sinh
+ Nhà trường bên cạnh dạy văn hóa phải coi trọng dạy kĩ năng sống, vươn tới những 
điều chân thiện mỹ; 
+ Trong từng gia đình, người lớn phải làm gương, giao tiếp ứng xử đúng mực, mạnh 
dạn lên án và loại bỏ bạo lực ra khỏi đời sống gia đình.
+ Đối với học sinh là nạn nhân của bạo lực học đường phải được quan tâm, động viên, 
an ủi tạo động lực tiếp tục công việc học tập của mình. C3. Kết bài: Nêu cảm nghĩ của em về bắt nạt học đường.
- Đây là một hành vi không tốt.
- Em sẽ làm gì để ngăn chặn tình trạng này. 1. Trước khi viết
a. Lựa chọn đề tài:
- Hiện tượng (vấn đề) cần bàn: Hiện tượng nghiện game ở học sinh hiện nay.
HS cần xác định được đây là đề tài gần gũi, HS đã có những trải nghiệm về hiện tượng 
(từng chứng kiến hiện tượng nghiện game ngay trong lớp, trường,..). Từ thực tế đó, HS 
nhận thức về hiện tượng nghiện game nguy hiểm, tiêu cực, cần tìm cách khắc phục, 
nhất là trong trường học.
- Xác định mục đích của bài viết: Nêu quan điểm ý kiến của mình về vấn đề hiện 
tượng nghiện game : tiêu cực, ảnh hưởng đến cuộc sống của nhiều học sinh, tìm giải 
pháp để ngăn chặn và loại bỏ hiện tượng này trong trường học. b. Tìm ý
- Hiện tượng vấn đề cần bàn, ý kiến về hiện tượng: nghiện game là những hành vi tiêu 
cực, là hiện tượng tập trung quá mức vào trò chơi điện tử dẫn đến nhiều tác hại .
 - Biểu hiện của hiện tượng nghiện game 
+ Tình trạng nghiện game ở đối tượng học sinh đang ngày càng gia tăng, trở thành một 
mối quan tâm, lo lắng của nhiều gia đình và nhà trường
+ Biểu hiện của nghiện game có thể dễ nhận biết: người chơi dành hầu hết thời gian để 
chơi các trò chơi trên thiết bị điện tử như điện thoại, máy tính, ...
- Dẫn chứng nào sẽ được đưa vào bài viết để làm sáng tỏ hiện tượng. 
+ hiện tượng nghiện game trong lớp học, trong trường, trong các quán nét
+ biểu hiện của tình trạng học sinh nghiện game: nghỉ học thường xuyên, lơ đãng học 
hành, .. c. Lập dàn ý
* Yêu cầu về kĩ năng: Viết bài văn nghị luận, cách lập luận chặt chẽ để làm sáng tỏ vấn 
đề. Biết vận dùng bằng chứng và lí lẽ để thuyết phục người đọc về hiện tượng nghiện 
game trong tuổi học sinh là hiện tượng đáng phê phán, cần khắc phục, tránh xa game.
* Yêu cầu về kiến thức: Học sinh có thể có những suy nghĩ khác nhau song phải hiểu 
được vấn đề nghị luận. Sau đây là một số ý mang tính định hướng: C2.THÂN BÀI
1. Giải thích và nêu biểu hiện của hiện tượng nghiệm game
 + Game là gì? => Cách gọi chung của các trò chơi điện tử có thể tìm thấy trên các 
thiết bị như máy tính, điện thoại di động, nhằm đáp ứng nhu cầu giải trí của con 
người ngày nay.
+ Nghiện là gì? =>Là trạng thái tâm lý tiêu cực gây ra do việc quá phụ thuộc hoặc sa 
đà quá mức vào một thứ gì đó có thể gây ảnh hưởng xấu đến người sử dụng hoặc 
thường xuyên tiếp xúc nó.
+ Nghiện game là gì? => Là hiện tượng tập trung quá mức vào trò chơi điện tử dẫn 
đến những tác hại không mong muốn. 2. Nguyên nhân:
+ Các trò chơi ngày càng đa dạng, phong phú và nhiều tính năng thu hút giới trẻ.
+ Lứa tuổi học sinh chưa được trang bị tâm lý vững vàng, dễ bị lạc mình trong thế giới 
ảo. Do bạn bè xấu rủ rê, tính tò mò, thích thể hiện (bằng chứng)
+ Do cha mẹ không quan tâm hoặc quá quan tâm (bằng chứng)
+ Do áp lực học tập căng thẳng, nhà trường chưa quản lý học sinh chặt chẽ (bằng 
chứng) 4. Các giải pháp để khắc phục hiện tượng nghiện game:
+ Bản thân học sinh nên tự xây dựng ý thức học tập tốt, giải trí lành mạnh, sắp xếp thời 
gian học tập và nghỉ ngơi hợp lí.
+ Cần có biện pháp giáo dục, nâng cao ý cho học sinh đồng thời tuyên truyền tác hại 
của việc nghiện game trong nhà trường, gia đình và xã hội.
+ Các cơ quan nên có biện pháp kiểm soát chặt chẽ vấn đề phát hành và phổ biến game. Đề số 3: Biết tôn trọng người khác và mong muốn người khác tôn trọng. 
1. Trước khi viết
a. Lựa chọn đề tài:
- Vấn đề cần bàn: Sự cần thiết của việc biết tôn trọng người khác và mong muốn 
người khác tôn trọng
HS cần xác định được đây là đề tài gần gũi, HS đã có những trải nghiệm về vấn đề (từng 
chứng kiến biểu hiện muốn tôn trọng người khác ngay trong quan hệ bạn bè, trong quan 
hệ gia đình, quan hệ xã hội khác...Từ thực tế đó, HS nhận thức về vấn đề sự cần thiết của 
việc biết tôn trọng người khác và mong muốn người khác tôn trọng
 - Xác định mục đích của bài viết: Nêu quan điểm ý kiến của mình về vấn đề sự cần 
thiết của việc biết tôn trọng người khác và mong muốn người khác tôn trọng là điều 
vô cùng cần thiết, mỗi người phải lắng nghe, thấu hiểu để làm cho cuộc sống tốt 
đẹp.