Bài giảng Chuyên đề dạy thêm Ngữ văn 6 (Cánh diều) - Bài 24: Ôn tập từ mượn, đặc điểm và chức năng văn bản, đoạn văn

 Bµi 24: TiÕt 73-74-75 
¤n tËp tõ m•în- ®Æc ®iÓm vµ 
 chøc n¨ng v¨n b¶n, ®o¹n v¨n 2. Từ mượn có thể có cấu tạo từ đơn hoặc từ phức
- Từ mượn được Việt hóa hoàn toàn:
 - Được dùng phổ biến, nhiều người rõ nghĩa, viết giống từ 
thuần Việt. Từ mượn chưa được Việt hóa cao: Có dấu gạch nối 
hoặc giữ nguyên nguyên dạng trong ngôn ngữ gốc. Tùy quy 
định ở mỗi hoàn cảnh sử dụng mà chọn cách viết cho phù hợp.
- Từ mượn có ý nghĩa quan trọng, là quy luật tự nhiên trong quá 
trình tiếp xúc giao lưu giữa các dân tộc và làm giàu ngôn ngữ 
dân tộc mình.
- Tránh lạm dụng từ mượn b. Từ ngữ và câu trong đoạn văn.
* Từ ngữ chủ đề 
- Là từ ngữ được dùng làm các đề mục hoặc các từ ngữ 
được lặp lại nhiều lần nhằm duy trì đối tượng được biểu đạt.
- Dấu hiệu nhận biết:
 + Lặp lại nhiều lần trong đoạn văn.
 + Duy trì đối tượng được nói đến.
 + Thường là những đại từ, chỉ từ. 3. Luyện tập
 Bài tập 1:
 Em có nhận xét gì về cách dùng các từ in đậm dưới đây? Theo
em, nên dùng thế nào?
- Hê lô (chào), đi đâu đấy?
- Đi ra chợ một chút.
- Thôi, bai (chào) nhé, si ơ ghên( gặp nhau sau)
 Hướng dẫn làm bài
Cách dùng các từ in đậm như đã cho trong bài tập là lạm dụng từ nước
ngoài một cách thái quá. Việc học ngoại ngữ là cần thiết nhưng không
nên dùng kèm vào tiếng Việt. Một mặt làm mất sự trong sáng của
tiếng Việt. Mặt khác, làm cho mọi người tưởng đang “khoe chữ”. Chỉ
nên sử dụng những từ mượn đã quen dùng trong cộng đồng và khi thật
cần thiết. Hướng dẫn làm bài
a.- Tinh thần yêu nước cũng giống như các thứ của
quý.
- Lê Lợi cầm gươm lên xem và thấy hai chữ “Thuận
Thiên” khắc sâu vào lưỡi gươm. Song tất cả mọi người
không biết đó là báu vật.
b.- Ông của Lan đã từ trần đêm qua.
- Con chó nhà tớ ăn phải bả, đã chết từ tuần trước.
c.- Sao cậu không phôn cho tớ để tớ đón cậu?
- Sao ông không gọi điện cho cháu để cháu đón ông? Từ Hán Việt Từ thuần Việt
 Phụ mẫu Cha mẹ
 Huynh đệ Anh em
 Thiên địa Trời đất
 Giang sơn Sông núi
 Sinh tử Sống chết
 Tiền hậu Trước sau
 Thi nhân Nhà thơ
 Phụ tử Cha con
 Nhật dạ Ngày đêm
 Mẫu tử Mẹ con Hướng dẫn làm bài
+ Các từ mượn của các câu trên được mượn từ
ngôn ngữ tiếng Hán và ngôn ngữ Anh, Pháp, Nga:
• Từ mượn của ngôn ngữ Hán: Sính lễ, cỗ bàn, gia
nhân.
• Từ mượn của ngôn ngữ khác: pốp, Mai-cơn Giắc-
xơn, in-tơ-nét, trang chủ, lãnh địa. Bài tập 6:
Hãy kể một số từ mượn thuộc những nội dung sau:
a) Từ mượn là đơn vị đo lường.
b) Từ mượn là tên một số bộ phận của xe đạp.
e) Từ mượn là tên một số đồ vật.
 Hướng dẫn làm bài
 a) Từ mượn là đơn vị đo lường: Mét, ki-lô-mét, héc-tô-mét; 
 hải lí, dặm, v.v...
 b) Từ mượn là tên một số bộ phận của xe đạp: Ốc vít, bu 
 loong, gác-ba-ga, phanh, nan hoa, ghi đông
 e) Từ mượn là tên một số đồ vật: Ra-đi-ô, ti vi, cát-sét, sơ 
 mi, pi-a-nô, mì chính v.v... Hướng dẫn làm bài
a.
- Có câu chủ đề.
- Đoạn văn trên có câu chủ đề nằm ở vị trí đầu đoạn 
văn.
b. Chủ đề của đoạn văn trên là Sức mạnh của đồng tiền 
có thể làm thay đổi nhân cách của con người
-Những người dân trong xã hội xưa bị vùi dập, chà đạp, 
trở thành nô lệ cho đồng tiềnXHPK đầy bất công Hướng dẫn làm bài
+ Mọi người dân Việt Nam đều có tinh thần yêu nước. Từ già đến trẻ..
+ Tất cả đều sẵn sàng hi sinh mỗi khi tổ quốc bị xâm lăng.
Nhân dân ta có một lòng yêu nước nồng nàn. Từ già đến trẻ, tất cả đều sẵn sàng 
hy sinh vì đất nước Việt Nam. Những cô gái trẻ độ tuôi đôi mươi, cũng chấp 
nhận từ bỏ lứa tuổi đẹp nhất của đời người để ra trận. Những người mẹ tần tảo đã 
đau khổ biết mấy khi để những người con mà họ hết lòng yêu thương ra trận. 
Những người phụ nữ, bất chấp tất cả, cũng cùng các thanh niên trang bị cho cuộc 
chiến tranh sắp đến... Tất cả những công dân Việt Nam, họ biết họ đang đối mặt 
với sự sống và cái chết... nhưng họ gạt bỏ tất cả nỗi sợ hãi bị tật nguyền, bị mất 
đi đôi chân hoặc cánh tay, tệ hơn nữa, họ sẽ chết chìm trong biển lửa tàn khốc 
của chiến tranh. Nhưng lý do gì đã không ngừng thôi thúc họ không được từ bỏ, 
rằng dù có bị tật nguyền cũng phải dũng cảm chiến đấu vì tương lai sau này? Đó 
là vì tinh thần yêu nước của nhân dân ta quá sâu đậm. Dường như trong dòng 
máu của mỗi công dân Việt Nam đều đã có sẵn tinh thần bất khuất ầy. Nó sẽ 
không bao giờ chịu khuất phục bởi chiến tranh, luôn sống mãi trong tim mỗi con 
người, mỗi công dân Việt Nam.